Chłodzenie aktywne komputera-co to jest? Jak wybrać?
Spis treści:
Co to jest chłodzenie aktywne? Na czym polega?
Chłodzenie urządzeń elektronicznych generujących ciepło, realizowane jest na trzy sposoby: aktywnie (za pomocą wspomnianych już wyżej wentylatorów), pasywnie (z wykorzystaniem zjawiska konwekcji swobodnej) oraz za pomocą cieczy w obiegu wymuszonym instalowanym w obudowie.
Najbardziej popularnym sposobem chłodzenia jest aktywne chłodzenie za pomocą instalowanych w bezpośrednim sąsiedztwie elementów generujących ciepło, wentylatorów mechanicznych, napędzanych energią zasilania. Jest to również metoda najtańsza.
Dlaczego w ogóle potrzebne jest chłodzenie aktywne komputera?
Sformułowanie „chłodzenie komputera” jest tak naprawdę skrótem myślowym, ponieważ chłodzenia nie wymagają wszystkie elementy składowe komputera. Nie „grzeje się” pamięć RAM, dzisiejsza płyta główna (choć jeszcze jakiś czas temu instalowano na płytach niewielkie i hałaśliwe wentylatorki, które miały za zadanie odprowadzenie ciepła z płyty głównej) oraz od niedawna dysk, jeśli oczywiście jest to półprzewodnikowy dysk SSD, a nie HDD którego obracające się tarcze, jako elementy mechanicznie ruchome generują oczywiście ciepło. Wymagają natomiast chłodzenia: procesor, karta graficzna i zasilacz. Najczęściej proces ten odbywa się przy udziale wentylatorów, które są podstawą chłodzenia aktywnego.
Polecane chłodzenie procesora
Wady i zalety chłodzenia aktywnego
Poniżej zestawione zostały mocne i słabe strony chłodzenia przy zastosowaniu wentylatorów mechanicznych:
- niska cena
- zadowalająca wydajność w normalnych warunkach pracy
- niewielkie rozmiary i ciężar
- duża awaryjność
- głośne działanie
- konieczność zasilania energią elektryczną
- zużywanie elementów mechanicznych
- szybkie osadzanie kurzu i innych zabrudzeń
Przy dwóch zasadniczych zaletach: dobrej wydajności i niewielkim koszcie, niestety chłodzenie aktywne ma sporo wad, spośród których najbardziej uciążliwą jest hałas towarzyszący pracy wentylatorów. Oczywiście, dzisiejsze komputery pracują i tak o wiele ciszej niż ich poprzednicy, możliwa jest też regulacja poziomu pracy (automatyczna i manualna – przy pomocy specjalnego klawisza zwiększającego i zmniejszającego prędkość obrotów lub dedykowanego oprogramowania), jednak bezsprzecznie są źródłem emisji hałasu.
Alternatywne sposoby chłodzenia CPU
Jako alternatywa dla awaryjnych i hałaśliwych aktywnych jednostek, powstały bezgłośne systemy chłodzenia pasywnego, wykorzystujące, w odróżnieniu od wentylatorów, które wymuszają obieg powietrza, konwekcję swobodną. Innym rozwiązaniem są systemy chłodzenia cieczą, które generują co prawda dźwięk, ale na niezwykle niskim poziomie (szum z wentylatorów chłodzących chłodnicę). Mimo wielu zalet chłodzenia cieczą (możliwość uzyskania nieporównywalnej do innych systemów wydajności, nietuzinkowy wygląd, niewielki szum) czy pasywnego (bezawaryjność, niesłyszalna praca jednostki, brak konieczności zasilania energią elektryczną), ciągle najbardziej popularne i adekwatne do większości zastosowań jest chłodzenie aktywne.
Co wybrać - chłodzenie wodne czy aktywne? Porównanie obydwu metod
Zasadę działania chłodzenia wodnego ilustruje poniższy rysunek. Ciecz chłodząca (może to być woda, ale niekoniecznie – producenci oferują np. specjalne ciecze nieprzewodzące prądu) wypływa systemem wężyków ze zbiornika (ZW) i przedostaje się do pompki, która wywołuje obieg cieczy w układzie. Po przejściu przez bloki wodne (BW) umieszczone na CPU i karcie graficznej oraz odebraniu generowanego przez nie ciepła, dociera do chłodnicy (CH), gdzie ulega schłodzeniu i, już schłodzona, powraca do obiegu.
Rolą czujnika (CP) w powyższym układzie jest wysłanie impulsu sygnalizującego o konieczności wyłączenia peceta w przypadku wykrycia zaniku ruchu cieczy w jednostce.
Dlaczego chłodzenie wodne jest tak wydajne? Zawdzięcza to właściwościom termicznym wody, która ma zdolność absorbowania ciepła dwudziestokrotnie większą niż powietrze. Niewielka ilość czynnika chłodzącego wystarczy, żeby zapewnić doskonałe chłodzenie nawet procesorom pracującym w warunkach dużego obciążenia (np. gamingowym) i kiedy użytkownik stosuje overclocking (czyli podkręcanie, podnoszenie częstotliwości pracy zegara taktującego w celu zwiększenia wydajności procesora czy karty graficznej). To dlatego układy chłodzenia cieczą są stosunkowo niewielkie w porównaniu do układów chłodzenia powietrzem. Oczywiście mowa tu nie o standardowych aktywnych układach pudełkowych, w jakie wyposaża się komputery fabrycznie, lecz o dedykowanych do pracy procesora w stresie, czyli pod obciążeniem. Warto nadmienić, że układ chłodzenia cieczą jest na tyle niewielki, że mieści się pod obudową, a jeżeli nawet okaże się zbyt duży, to standardem jest montowanie chłodnicy na zewnątrz obudowy, nie ma więc potrzeby jej wymiany na większą, jak często bywa w przypadku dużych układów chłodzenia powietrzem. Kolejną jego zaletą jest cicha praca (niewielki szum wprowadzają wentylatory na chłodnicy). Do wad natomiast należy zawodność komponentów układu (najczęściej awarii ulega pompa i złączki węży) oraz wysoka cena chłodzenia wodnego.
Podsumowując, jeśli zastanawiamy się, czy wybrać chłodzenie naszego peceta powietrzem, czy cieczą, wybierzmy to pierwsze jeśli:
- dysponujemy mniejszym budżetem przeznaczonym na zakup chłodzenia,
- mamy dużo miejsca w obudowie,
- nie będziemy stosować ekstremalnego overclockingu,
- nie przeszkadza nam hałas wentylatorów.
Na chłodzenie wodne zdecydujmy się jeśli:
- finanse pozwalają nam na zakup profesjonalnego układu wysokiej jakości,
- mamy niewiele miejsca w obudowie,
- stosujemy ekstremalny overclocking,
- zależy nam na cichej pracy komputera,
- komputer pracuje w małym, ciepłym pomieszczeniu (przy chłodzeniu powietrzem, pobierane przez wentylator powietrze jest ciepłe, dlatego układ nie jest w stanie schłodzić procesora i karty).
Znajdziesz w Morele
Chłodzenie procesora - Termopady - Pasty termoprzewodzące - Chłodzenie be quiet! - Chłodzenie Cooler Master
Komentarze (0)