Co to są elektrośmieci? Grupy urządzeń i sposoby recyklingu
Spis treści:
Elektrośmieci sprawiają spory kłopot każdej osobie dbającej o recykling. Niezależnie od tego, czy dopiero zaczęliśmy się interesować tematem segregacji odpadów, czy jest nam znany od dawna, warto dokładnie poznać elektrośmieci i dowiedzieć się jak sobie z nimi radzić, by nie sprawiać kłopotu środowisku.
Co to są elektrośmieci?
Elektrośmieci to wszystkie urządzenia elektroniczne i elektryczne, które ulegają trwałemu uszkodzeniu i ze względu na brak zdatności do naprawy oraz dalszego użytku, muszą zostać wyrzucone. Profesjonalnie nazywane są po prostu zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym, w skrócie ZSEE. Zastanawiając się nad tym, które z posiadanych, zniszczonych urządzeń zalicza się do elektrośmieci, wystarczy zweryfikować, w jaki sposób pracują. Jeśli są, a raczej były, zasilane prądem bądź bateriami, należą właśnie do tej grupy.
Każde z posiadanych urządzeń elektrycznych bądź elektronicznych prędzej czy później stanie się elektrośmieciem. To między innymi komputery stacjonarne i laptopy, telefony komórkowe, stacjonarne oraz smartfony, monitory, lodówki, pralki, zmywarki, ekspresy do kawy, kuchenki mikrofalowe i pełnowymiarowe czy czajniki elektryczne. To również przedmioty mniej oczywiste, takie jak baterie, akumulatory, zasilacze, wszelkiego typu okablowania, żarówki, świetlówki, LED-y, routery, modemy, powerbanki, zabawkowe zdalnie sterowane samochodziki z silnikami czy pendrivy.
Grupy produktowe elektrośmieci
Właściwy sposób utylizacji odpadów elektronicznych jest uzależniony od grupy produktowej, do której należą. Nieodpowiedni może zagrażać nie tylko środowisku, ale i życiu czy zdrowiu ludzkiemu. Wyszczególniono dziesięć kategorii, które nie tylko pomagają w ich utylizacji, ale także właściwej segregacji.
- Wielkogabarytowe urządzenia AGD – jak sama nazwa wskazuje, są to te artykuły gospodarstwa domowego, które wyróżniają się dużym rozmiarem. Ich podział znamy między innymi ze sklepów z elektroniką, gdzie potocznie nazywane są „dużym AGD”. Do tej grupy zaliczamy między innymi lodówki, pralki, zmywarki, zamrażarki, kuchenki, piekarniki, klimatyzatory czy grzejniki elektryczne.
- Małogabarytowe urządzenia AGD – sposób ich wyróżniania jest bardzo podobny do poprzedniej grupy, z tą różnicą, że to oczywiście nie duże, a „małe AGD”. To więc artykuły gospodarstwa domowego takie jak myjki parowe, odkurzacze, suszarki, lokówki, żelazka, golarki czy młynki do kawy.
- Urządzenia teleinformatyczne i telekomunikacyjne – to każdy sprzęt umożliwiający nawiązanie cyfrowego bądź telefonicznego połączenia. Komputery stacjonarne, laptopy, tablety, palmtopy, smartfony, drukarki, terminale czy nawet kalkulatory.
- Urządzenia RTV – skrót odnoszący się do „radio i TV”, oznaczający elektronikę użytkową. To te same sprzęty, które znajdziemy w dziale RTV w sklepach, a więc telewizory, wzmacniacze, kina domowe, dyktafony czy elektroniczne instrumenty muzyczne.
- Urządzenia oświetleniowe – wszystko to, co pozwala nam na oświetlenie mieszkania, począwszy od tak oczywistych sprzętów, jak lampy, lampki nocne, świetlówki, żarówki czy żyrandole, a skończywszy na latarkach i lampkach choinkowych.
- Narzędzia elektryczne i elektroniczne – przedmioty służące do majsterkowania, zasilane na baterie bądź energię elektryczną. Wiertarki, piły, wkrętarki, spawarki, lutownice, szlifierki czy kosiarki.
- Zabawki, gadżety, urządzenia sportowe – dość ogólna grupa, która wyróżnia jednak bardzo konkretne kategorie artykułów. To więc zdalnie sterowane samochodziki, lalki czy pluszaki na baterie, gry wideo, automaty do gier, kolejki elektryczne czy smartbandy.
- Przyrządy medyczne – wszystkie urządzenia jakkolwiek związane z naszym zdrowiem, między innymi glukometry, termometry, ciśnieniomierze, urządzenia do radioterapii, wentylacji płuc czy nawet testery płodności.
- Przyrządy kontrolujące – nazwa brzmi nieco tajemniczo, ale to wszystkie sprzęty, które służą poniekąd do ochrony mienia przed negatywnym wpływem gazów, ognia, wody itd. Czujniki dymu, termostaty, regulatory ciepła i tym podobne.
- Automaty – znane nam z ulic i supermarketów: z jedzeniem, napojami, kawą czy pieniędzmi (bankomaty).
Gdzie można oddawać elektrośmieci?
To typ odpadów, który sprawia wyjątkowo dużo kłopotu w kwestii znalezienia im odpowiedniego miejsca. Okazuje się jednak, że składowanie elektrośmieci jest dużo prostsze, niż mogłoby się wydawać. Przede wszystkim należy pamiętać o tym, by żadnego z nich nie umieszczać w standardowych kontenerach na śmieci. Baterii nigdy nie wyrzucamy do zmieszanych, a zabawek na baterie, choć są plastikowe, nie umieszczamy w pojemniku na plastik bądź szkło. Analogicznie, w kontenerze przeznaczonym na szkło nie należy umieszczać żarówek. Podstawowym krokiem we właściwej utylizacji elektroodpadów jest ich oddzielenie od zwykłych, codziennych śmieci.
W przypadku tych niewielkich, jak baterie, latarki czy żarówki, możemy składować je w kartonie i czekać na zebranie większej ilości. Nie znajdziemy bowiem pod blokiem czy domem kontenera odpowiedniego na wyrzucenie takich odpadów. Mamy trzy możliwości:
- Wywieźć elektroodpady do specjalnego punktu ich składowania, który odpowiedni dla naszego miejsca zamieszkania znajdziemy w sieci.
- Poczekać na oficjalną, miejską zbiórkę elektroodpadów. Odbywa się ona najczęściej raz na kilka miesięcy bądź raz w roku i dla każdej dzielnicy czy sektora wydzielany jest osobny pojazd, umieszczany we wcześniej ogłoszonym miejscu, pod którym można składować zebrane elektrośmieci.
- Oddać odpady do sklepów z elektroniką czy marketu. W wielu z nich znajdują się kontenery na baterie i inne niewielkie przedmioty takie jak zasilacze czy okablowanie. Jednak sklepy z elektroniką niejednokrotnie oferują także przyjmowanie większych sprzętów, takich jak telefony, monitory czy komputery, przy czym często oferują w zamian zniżki na zakup nowych.
Na czym polega recykling elektroodpadów?
Recykling RTV, AGD i innych sprzętów elektronicznych czy elektrycznych jest tematem, w którym obywatele nie biorą w zasadzie żadnego udziału. Samą ich segregacją zajmują się punkty je zbierające. To jednak bardzo istotny temat – od niego bowiem zależy czy odpady staną się niebezpieczne dla środowiska. By uniknąć jego zanieczyszczenia poprzez szkodliwe substancje emitowane przez sprzęty elektroniczne i elektryczne, odpady zostają od siebie odpowiednio odseparowane i poddane obróbce mechanicznej. W pierwszej kolejności każdy ze sprzętów zostaje rozebrany na części, celem ich podzielenia; oddzielenia plastiku od metalu, wyodrębnienia drewna, szkła, części elektronicznych czy elementów niebezpiecznych. Następnie zostają zutylizowane zgodnie z możliwościami danej grupy.
Warto jednak wspomnieć, że wiele z podzespołów wyrzucanych przez nas sprzętów nadaje się do ponownego użytku. To między innymi budowa robotów z elektrośmieci, bardzo popularnego zajęcia edukacyjnego promowanego w szkołach czy wśród domowych majsterkowiczów. Sieć przepełniona jest poradnikami, jak zbudować go w warunkach mieszkaniowych, by nadać poszczególnym częściom drugie życie. To jednak również przekazanie części do przeróżnych fabryk, które mogą wykorzystać je ponownie, na przykład w zupełnie innych sprzętach – i wiele innych metod na odnowienie historii już niepotrzebnych nam przedmiotów.
Komentarze (1)