Dźwięk Dolby - co to jest, do czego służy i co warto o nim wiedzieć?
Spis treści:
Kiedy warto zainwestować w dźwięk Dolby? Jego rodzaje, zastosowania i funkcje. Na co warto zwracać uwagę kupując telewizor LG czy kino domowe. Kiedy kupujesz kino domowe, telewizor czy jakikolwiek inny sprzęt, na którym będziesz oglądać filmy, zależy ci na najlepszej jakości na jaką cię stać. I obrazu, i dźwięku. Ale jeśli chodzi o ten ostatni, możesz poczuć się zorientowany dziesiątkami oznaczeń rozmaitych systemów, obsługiwanych przez sprzęt audio i video. Czy jest między nimi jakakolwiek istotna różnica? Tutaj przyjrzymy się pewnie najpowszechniejszej etykiecie, z jaką spotkał się w swoim życiu każdy kinomaniak: systemom Dolby. Czym są, i czy warto mieć je u siebie w domu?
Polecane telewizory
Dźwięk DOLBY - co to właściwie jest?
Dolby Labs to firma, która od 1965 roku zajmuje się dźwiękiem w kinie. Nazwa firmy stała się synonimem dźwięku najwyższej jakości, a jej logo pojawiało się w napisach końcowych największych filmowych superprodukcji, bo ich producenci uznawali, że to właśnie technologie Dolby pozwolą ich filmom naprawdę błyszczeć. Dopiero kilkadziesiąt lat później pojawili się konkurenci którzy rzucili jej wyzwanie - przede wszystkim firmy DTS i Sony. Poza profesjonalnym sprzętem do nagrywania, obróbki i odtwarzania dźwięku filmowego, Dolby (i konkurenci) adaptują też swoje technologie do zastosowania w domu. To właśnie taką “udomowioną” wersję profesjonalnych systemów Dolby możesz mieć, kupując kompatybilny z systemem sprzęt audio-wideo. To właśnie dzięki systemom Dolby pojawiły się pierwsze kina domowe w formacie 5.1 (z pięcioma głośnikami zwykłymi i jednym subwooferem). Dziś firma udostępnia standard Atmos pozwalający słuchać dźwięku dochodzącego do odbiorcy także z góry i z dołu. Zgodność ze standardem oznacza, że dane urządzenie jest zdolne do przetwarzania dźwięku obrobionego za pomocą systemów obróbki firmy i dostarcza dźwięk wielokanałowy. Nie wszystkie są jednak sobie równe, na rynku spotkasz urządzenia dostarczające dźwięk różnej jakości choć wszystkie formalnie spełniają wymogi Dolby.
DOLBY DIGITAL, DOLBY STEREO, DOLBY ATMOS - czym się różnią?
Dolby w swojej długiej historii opracowało cały szereg systemów audio, z których część pozostała wyłącznie standardami stosowanymi w kinach, a inne trafiły do sprzętu audiodostępnego także dla zwykłego użytkownika domowego.
Dolby Stereo
Oryginalny, profesjonalny system Dolby który zrewolucjonizował branżę filmową. W przeciwieństwie do wcześniejszych systemów dźwięku surround, system Dolby Stereo (znany też jako Dolby SVA) zapisywał cztery kanały dźwięku nie w formie magnetycznej, a optycznej, co upraszczało jego odczyt i sprawiało, że dźwięk naprawdę wysokiej jakości po raz pierwszy znalazł się w zasięgu nawet mniejszych kin.
Chociaż 7-ścieżkowy, magnetycznie rejestrowany dźwięk surround był dostępny w kinach Cinerama od 1952 roku a w CinemaScope od 1953, to systemy okazały się drogie i zawodne. Dlatego jeszcze w latach 70-tych większość filmów była rozprowadzana z dźwiękiem mono. System Dolby był o wiele tańszy, bardziej niezawodny a oferował dźwięk porównywalnej jakości. Popularność systemu nakręcił sukces “Gwiezdnych Wojen” w 1977 roku, które były pierwszym wielkim hitem wykorzystującym w pełni możliwości nowej technologii. Co ważne, filmy wykorzystujące system Dolby można było odtwarzać także w kinach które nie były do niego przystosowane - dając “klasyczny” dźwięk mono. Dzięki temu wytwórnie oszczędzały ogromne pieniądze na dystrybucji, bo nie musiały już produkować tego samego filmu w dwóch różnych formatach. System Dolby Stereo istnieje do dziś, choć jest rzadko spotykany bo zdecydowana większość kin dawno przeszła na cyfrowy dźwięk.
Dolby Surround / Dolby Pro Logic
Dolby Surround, a później Dolby Pro Logic, były pierwszymi systemami, które kinowy dźwięk przestrzenny odtwarzały w warunkach domowych. Stanowi rozwinięcie i przystosowanie do domowych warunków wcześniejszego Dolby Stereo. Początkowo obsługiwał cztery kanały, ale kolejne wersje systemu rozwinęły jego możliwości. Dziś bez problemu obsługuje od dwóch do 10 głośników w układzie 9.1. System potrafi przerobić zwykły dźwięk stereo na symulowany dźwięk wielokanałowy - rezultaty bywają bardzo przekonujące, ale zależą od źródła.
W przeciwieństwie do Dolby Digital, jest systemem analogowym. Digital obsługuje niezależne kanały dźwiękowe dla każdego głośnika. W Pro Logic, dwa dodatkowe kanały, środkowy i tylny, są zakodowane w lewym i prawym kanale stereo. Dźwięk zapisany w formacie Dolby Pro Logic może być odtworzony przez dowolne urządzenie stereo - daje wówczas zwyczajny sygnał stereo.
Dolby Digital
Dolby Digita (znany również jako AC-3) to format cyfrowy obsługujący duże zestawy głośników surround. Był pierwszym powszechnym formatem cyfrowego dźwięku przestrzennego i stał za prawdziwą rewolucją w domowym oglądaniu filmów jaką było powstanie pierwszej generacji kin domowych. Format zdobył ogromną popularność, bo był faktycznym standardem audio dla filmów wydawanych na DVD i Laserdiskach. Został też przyjęty w wielu telewizyjnych formatach nadawczych, dzięki czemu umożliwił, po raz pierwszy, nadawanie telewizji na żywo z dźwiękiem surround. Ma kilka wersji. Dolby Digital EX wprowadził środkowy tylny kanał surround, pozwalając tworzyć zestawy głośników w formacie 6.1 lub, po podziale tego kanału na dwa, 7.1. Dolby Digital Plus (znany również jako E-AC-3) był standardem dla filmów wydawanych na nieistniejącym już, konkurencyjnym dla Blu-ray, formacie HD DVD. Obsługiwał szybkość transmisji danych do 6 Mbit/s, czyli zdecydowanie więcej, niż klasyczny Dolby Digital. Z kolei Dolby Digital Live to technologia pozwalająca tworzyć i kodować dźwięk przestrzenny w czasie rzeczywistym, zaprojektowana specjalnie pod kątem gier wideo.
Dolby Atmos
To najnowsze dziecko Dolby, stanowiące jeden ze standardów sprzętu audio wysokiej jakości. Dodaje do kombinacji trzeci wymiar. System pojawił się po raz pierwszy w kinach w czerwcu na 2012 roku. Dziś jest zainstalowany w ponad 6 tysiącach sal kinowych na całym świecie. Rozwija możliwości poprzednich systemów audio, dodając sterowany komputerowo trzeci wymiar - dźwięki mogą być słyszane nie tylko z przodu, z tyłu, z lewej czy prawej, ale także z góry czy dołu, dzięki bądź zainstalowanym w suficie czy podłodze głośnikom, bądź wbudowanym w klasyczne kolumny głośnikom “strzelającym” dźwiękiem w górę czy w dół. System obsługuje 128 ścieżek audio z zakodowaną w nich informacja przestrzenną. Jest wykorzystywany i w filmach, i w grach wideo. Pierwszą wykorzystującą system grą była Star Wars Battlefront z 2015 r. W kinach domowych system zaczął pojawiać się właśnie około 2015 roku. Obsługuje systemy 5.1 i 7.1, choć w niektórych systemach obsługujących Atmos nazewnictwo nieco się zmienia i pojawia się trzecia cyfra. Oprócz oznaczających klasyczne głośniki i subwoofer “5.1”, system Atmos może mieć oznaczenie np. “5.1.2” co oznacza 5 głośników klasycznych, subwoofer i 2 głośniki sufitowe.
Czy warto zainwestować w dźwięk DOLBY?
Dolby, a zwłaszcza system Dolby Atmos daje ci dźwięk dorównujący momentami kinowemu, ale pamiętaj, że żeby się nim cieszyć, potrzebujesz dwóch rzeczy.
Po pierwsze, źródła dźwięku wykorzystującego system Dolby. O ile starsze systemy Dolby są powszechnie wykorzystywane zarówno w odtwarzaczach, konsolach jak i przez platformy streamingowe, o tyle system Atmos nie jest jeszcze dostępny aż tak powszechnie. Obsługują go konsole najnowszej generacji (choć PS5 nie wykorzystuje go w grach, a jedynie do wyświetlania filmów), a także najmocniejsze konsole generacji poprzedniej (Xbox One S i X). Filmy i seriale obsługujące format Atmos dostępne są na platformach Netflix i Apple TV. Amazon Prime czasowo zawiesił obsługę formatu, ale ma do niego wrócić. Format jest też obsługiwany przez wiele filmów wydawanych w formacie Blu-ray, zwłaszcza UHD Blu-ray.
Po drugie, potrzebujesz wzmacniacza kompatybilnego z systemem i głośników. W przypadku Atmos - nawet 10 głośników (dwóch frontowych, dwóch tylnych, centralnego, subwoofera i czterech głośników efektowych na suficie). Oczywiście instalacja głośników na suficie tak, by kable nie psuły wyglądu pokoju jest czymś, co powinieneś przemyśleć wcześniej, system obsługuje jednak także wariant, w którym dźwięk “górny” jest emitowany przez głośniki bardziej tradycyjne, odbijające fale dźwiękowe od sufitu. Istnieją też kompatybilne z systemem soundbary, czyli wąskie głośniki pod telewizor. Są nieco tańsze i, co często bardzo ważne, zajmują o wiele mniej miejsca od pełnego zestawu głośników z amplitunerem.
Podsumowanie
Dźwięk Dolby we wszystkich swoich odmianach pozwala cieszyć się w domu wrażeniami dźwiękowymi porównywalnymi z tymi, do jakich przyzwyczaiły nas najlepiej wyposażone sale kinowe. W swojej najnowszej odmianie, Atmos, pozwala wręcz zamknąc oczy i śledzić ruch dźwięku w trzech wymiarach. Budowa dobrego systemu surround nie jest tania, ale na rynku są już i całe zestawy głośników i wzmacniaczy, i ich elementy, i pozwalające zaoszczędzić miejsce subwoofery w bardzo rozsądnych cenach. Jeśli marzy ci się prawdziwa, domowa sala kinowa dźwięk to podstawa. Dolby i konkurencyjny system DTS to dziś faktyczne standardy, do których dostosowują się wszyscy producenci sprzętu, ale i wytwórnie filmowe. A dźwięk w najwyższej jakości, kiedyś zarezerwowany dla dysków Blu-ray, można uzyskać już nawet na większości popularnych platform streamingowych, takich jak Netflix.
Znajdziesz w Morele
Uchwyty do telewizorów - Projektory - Odtwarzacze multimedialne Google - Telewizory Hisense - Telewizory Hitachi
Komentarze (1)