Football amerykański - jaki sprzęt będzie potrzebny?

Wszystko zależy bowiem od popularności dyscyplin sportowych. W Europie utożsamiane będzie z piłką nożną, za Oceanem jednak oznacza zupełnie coś innego. Dla Amerykanów futbol jest bowiem sportem, w którym główną rolę odgrywa nie okrągła, a owalna piłka, wymieniana między zawodnikami głównie przy użyciu rąk. Choć futbol amerykański bardzo często jest mylony z innymi, podobnymi dyscyplinami sportu, ma on swoją własną historię.

Football amerykański – co to jest?

Zanim jednak przejdziemy do przedstawiania poszczególnych okresów kształtowania się tego sportu, warto pokrótce wyjaśnić, na czym polega ta gra i jak prezentują się jej najważniejsze zasady.

Ujmując sprawę w sposób ogólnikowy, należałoby stwierdzić, że football amerykański to gra zespołowa polegająca na transportowaniu piłki do specjalnych obszarów punktowych, znajdujących się na dwóch końcach boiska. Celem gry jest oczywiście zdobycie większej liczby punktów niż przeciwnicy. Tyle słowem wstępu – jak jednak prezentują się zasady szczegółowe?

• Przekazywanie i transportowanie piłki – między zawodnikami wędruje ona za sprawą rzutów i kopnięć. W odróżnieniu od rugby, może być ona przekazywana także do przodu. Zawodnik może piłkę również holować, omijając kolejnych przeciwników na drodze do pola punktowego.

• Punkty – zdobywane są na wiele różnych sposobów. Najcenniejszym zagraniem jest doholowanie piłki aż do pola punktowego lub podana zawodnikowi, który stoi za linią punktową. Tego typu zagrania nazywane są przyłożeniem i są warte aż 6 punktów. Po przyłożeniu drużyna atakująca może zdobyć punkty dodatkowe. Piłka ustawiana jest bowiem na specjalnym stojaku – może być ona albo kopnięta na bramkę (trafienie oznacza 1 punkt) lub rozegrana w taki sposób, by drużyna uzyskała kolejne przyłożenie (2 punkty).

Punkty zdobywa się także poprzez kopnięcie piłkę na bramkę z akcji (3 punkty) oraz zagrania obronne (na przykład zepchnięcie drużyny atakującej do własnego pola punktowego), za które otrzymać można 2 punkty.

Wszystkie wymienione zagrania mogą zostać zrealizowane podczas akcji ofensywnych. Drużyna atakująca ma cztery próby, aby zdobyć przynajmniej 10 jardów terenu. Jeżeli jej się to uda, ma kolejne 4 próby, w trakcie których przesuwa się do przodu. Jeżeli w ciągu 4 prób atakującym nie uda się zdobyć 10 jardów bądź punktów, piłkę otrzymuje drużyna broniąca, która rozgrywa akcje na tych samych zasadach.

• Boisko – jest prostokątne. Jego długość wynosi dokładnie 120 jardów (nieco ponad 109 metrów), a szerokość 53 i 1/3 jarda (niecałe 49 metrów). Boisko jest podzielone liniami końcowymi, bocznymi, punktowymi (oznaczają początek pola punktowego), a także liniami jardów. Na obu końca boiska stoją bramki – są to dwa wysokie słupy połączone dolną poprzeczką. Zawodnik kopiący musi umieścić piłkę między nimi i nad poprzeczką dolną.

• Zawodnicy – podobnie jak w piłce nożnej, drużyny futbolowe liczą po 11 zawodników. W przerwach między akcjami można dokonywać zmiany dowolną ilość razy. Każda drużyna posiada graczy, którzy specjalizują się w tworzeniu 3 formacji: ataku, obrony oraz ustawienia specjalnego (formacja ta jest odgrywana podczas akcji kopnięciem).

• Czas gry – mecz podzielony jest na 4 kwarty, które trwają 15 minut. Czas jest jednak bardzo często zatrzymywany po akcjach, dlatego cały mecz trwa o wiele dłużej. Jeżeli po ostatniej kwarcie na tablicy widnieje wynik remisowy, rozgrywana jest dogrywka (trwająca również 15 minut). Mecz kończy się wtedy, gdy któraś z drużyn zdobędzie choćby 1 punkt. Jeżeli dogrywka także nie przyniesie rozstrzygnięcia, mecz kończy się remisem (w przypadku rund play-off gra trwa do momentu wyłonienia zwycięzcy).

Football amerykański opiera się na niezwykle zróżnicowanych strategiach, których zrozumienie osobom nieznającym się na tym sporcie może być bardzo problematyczne. Football jest również grą niezwykle kontaktową – do rozmaitych pchnięć i innych prób zatrzymania zawodnika posiadającego piłkę dochodzi co kilka sekund, dlatego każdy gracz jest wyposażony w liczne ochraniacze, zabezpieczające poszczególne parte ciała.

Duża agresywność gry nie oznacza jednak wcale, że wszystkie zagrania są dozwolone. Sędzia ma bowiem prawo wymierzać kary za przewinienia związane między innymi z użyciem nadmiernej siły czy też nieprzepisowego blokowania zawodnika. Kary najczęściej dotyczą przeniesienia gry w stronę pola punktowego ukaranej drużyny bądź ponowienia próby.

Football amerykański – historia

Sport ten posiada wspólne korzenie z piłką nożną, rugby i innymi dyscyplinami rozgrywanymi przy użyciu piłki. Oddzielny rozwój footballu amerykańskiego zapoczątkowany został dopiero w XIX wieku i przebiegał przede wszystkim w amerykańskim środowisku akademickim. Najwięcej zasad gry zaczerpnięto z rugby – mowa przede wszystkim o przejęciu owalnej piłki oraz zasad ustawiania formacji.

Pod koniec XIX wieku zapoczątkowany został intensywny rozwój dyscypliny, polegający przede wszystkim na próbach odróżnienia jej od rugby. Powstawały nowe przepisy, zagrania, a także sprzęt mający chronić zawodników przed rozmaitymi kontuzjami, a nawet śmiercią (na początku XX wieku częste były bowiem przypadki śmierci na boisku).

Football rozwijany był przede wszystkim na uczelniach amerykańskich i w poszczególnych miastach. I to właśnie w USA sport ten cieszy się największą popularnością (przez wielu football określany jest mianem dyscypliny narodowej). W Ameryce przeprowadzane są rozgrywki ligi NFL, która kończy się wielkim finałem – Super Bowl – który przyciąga miliony widzów z całego świata.

Football amerykański – sprzęt

Jak już powiedzieliśmy, omawiana dyscyplina jest niezwykle kontaktowa, dlatego wszyscy, którzy chcą się w niej rozwijać, koniecznie muszą zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt ochronny. Składa się on z wielu elementów:

• ochraniacze – składają się przede wszystkim z elementów chroniących barki i tułów (pady), jednak wymienić należy również ochraniacze na szczękę, kolana, łokcie oraz krocze. Gra bez tego typu zabezpieczeń może być niezwykle niebezpieczna, dlatego nie należy bagatelizować konieczność ich zakładania, nawet podczas rozgrywek amatorskich czy treningu.

• buty – jest to niezwykle zróżnicowana kategoria sprzętowa. Jakie buty okażą się odpowiednie? Wiele zależy od tego, czy występujemy w obronie czy w ataku. Zawodnicy z formacji defensywnych wybiorą przede wszystkim obuwie bardzo „zabudowane”, gwarantujące maksymalną przyczepność. Zawodnicy biegający będą natomiast zainteresowani elastycznymi modelami ułatwiającymi poruszanie się po boisku.

Każda para butów wyposażona jest natomiast w odpowiednio przygotowane kolce – ich kształt, a także materiał, z którego zostały wykonane ma wpływ na komfort gry. Pamiętać należy również o tym, aby kupować buty, które skutecznie chronią kostki i ścięgna. Powinny również dobrze odprowadzać wilgoć i nie dopuszczać do powstawania odparzeń.

• bielizna, koszulki i spodenki – najczęściej są to ubrania termoaktywne, które doskonale przepuszczają powietrze. Koszulki i spodenki wyposażone są także w specjalne wkładki dodatkowo chroniące poszczególne części ciała, jak na przykład żebra, kręgosłup, kość ogonową czy mięśnie. Przygotowywane są one na bazie gęstej pianki, która pochłania energię uderzenia.

• kaski - są bardzo zabudowane, poza częścią ochraniającą głowę, posiadają również specjalnie przygotowaną kratkę, która skutecznie zabezpiecza twarz. Podczas wyboru kasku, zwrócić uwagę należy przede wszystkim na jego rozmiar. Musi w sposób stabilny przylegać do głowy, nie może jednak być zbyt ciasny. Ogromne znaczenie ma również wentylacja kasku.

• pozostałe sprzęty – wymienić należy wszelkiego rodzaju bluzy, rękawiczki i spodnie treningowe, ale także liczne dodatki, takie jak bidony, opaski na ręce, torby, mocowania, ściągacze, sznurowadła i wiele innych przydatnych akcesoriów.

Football amerykański – jaka piłka?

Podobnie jak w rugby, piłka powinna być dobierana z uwzględnieniem naszego stopnia zaawansowania. Początkującym graczom oraz amatorom zalecane są piłki niewielkich rozmiarów – są to najczęściej modele treningowe, charakteryzujące się odmiennym kolorem od tych standardowych.

Mniejszy rozmiar, a także często bardziej miękka konstrukcja, pozwala na odpowiednie rozwijanie umiejętności związanych z prawidłowym rzucaniem i łapaniem piłki. Wbrew pozorom, nie jest to takie łatwe, dlatego warto na sam początek rozpocząć od piłek mniejszych.

Gdy nasze umiejętności wzrosną i będziemy chcieli nauczyć się obsługiwać piłką przygotowaną na modłę profesjonalną, należy zaopatrzyć się w modele wyróżniające się oficjalnie przyjętymi rozmiarami i wagą. Godne uwagi są przede wszystkim produkty firmy Wilson, która poza piłkami meczowymi przygotowuje również rozmaite repliki, których koszt wokół 100-150 złotych.

Football amerykański dla początkujących – od czego zacząć?

Ze względu na rosnącą popularność tego sportu także w Polsce, w wielu miastach funkcjonują kluby posiadające zarówno sekcje męskie, jak i damskie. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, aby zapisać się na treningi.

Chcąc jednak rozwijać się w tej dyscyplinie, najpierw należy rozpocząć od podstaw. Jak nietrudno się domyślić, ogromne znaczenie ma przede wszystkim przygotowanie fizyczne. Football amerykański to sport niezwykle kontaktowy, dlatego należy mieć siłę na to, aby skutecznie przepychać się z przeciwnikami. Wszystko to sprawia, że treningi klubowe w dużej mierze opierają się właśnie na budowaniu siły i kondycji.

Jeżeli chodzi natomiast o trening techniczny, początki zazwyczaj opierają się na prawidłowym trzymaniu, rzucaniu i łapaniu piłki. Wyekspediowanie jej na duże odległości wymagania bowiem nie tylko użycia odpowiedniej siły, ale również nadania jej właściwej rotacji. Wszystkie można się jednak nauczyć, i to w każdym wieku. Wiele klubów prowadzi bowiem również sekcje dla dzieci.

Czy football amerykański to rugby?

W wielu krajach spoza kontynentu amerykańskiego dyscypliny te są bardzo często mylone, dlatego ich nazwy używane są naprzemiennie. Żeby wskazać więc dzielące ich różnice, należy wrócić do wyjaśniania zasad gry, ponieważ mimo tego, że łączy je wspólna historia, są to dwa różne sporty.

Zwrócić uwagę należy przede wszystkim na dynamikę gry. W przypadku footballu jest ona wstrzymywana za każdym razem, gdy piłka trzymana przez zawodnika dotknie ziemi. Wszystko to sprawia, że mecz jest bardzo „szarpany” i pomimo faktu, że kwarty trwają tylko 15 minut, całe widowisko może rozłożyć się nawet na 3 godziny. W przypadku rugby do przerw dochodzi tylko wówczas, gdy przewrócony zawodnik nie jest w stanie wykonać żadnego ruchu (ani podania ani zdobycia kolejnych metrów terenu).

Podczas meczu footballu amerykańskiego drużyny mogą wykonać jedno podanie do przodu, natomiast w rugby piłka może poruszać się wzdłuż boiska bądź w tył. Wszystko to sprawia, że w rugby piłka między zawodnikami krąży bardzo często – w footballu akcje często składają się wyłącznie z jednego podania. Podkreślić należy również to, że w rugby nie ma możliwości zdobycia punktów poprzez powalenie przeciwnika w jego polu punktowym.

Pozostałe różnice związane są między innymi z rozmiarami boiska (w footballu jest ono krótsze i węższe), liczebność drużyn (11 w footballu, 15 w rugby union) czy chociażby wyposażeniu zawodników – rugbiści nie dysponują tyloma ochraniaczami co gracze footballu.

Polecane artykuły

Wrotki czy rolki - dla dorosłych i dla dzieci. Które wybrać?

Który rower lepszy - Giant czy Kross?

Trampolina dla dzieci - z siatką wewnętrzną czy zewnętrzną?