Jaka matryca do monitora najlepsza? IPS, TN czy VA?

| 10 Komentarzy
Zakup monitora to duże wyzwanie. Wśród monitorów dominują matryce TN, IPS oraz VA. Pomagamy wybrać najlepszą.

Kupując monitor, bardzo często spotkamy się z powyższymi oznaczeniami. To nic innego jak określenie typu matrycy. Możemy wyróżnić ich trzy podstawowe rodzaje – IPS, VA oraz TN. Matryce monitorów są różne, a każda z nich sprawdzi się najlepiej przy różnych zastosowaniach. Rodzaj matrycy ma bezpośrednie przełożenie na jakość obrazu oraz komfort pracy. Właściwie wybrany monitor to kwestia niezwykle istotna i to nie tylko dla projektantów grafiki lub graczy. Wysokiej klasy sprzęt zapewni wierne odwzorowanie kolorów, optymalne kąty widzenia oraz wyrazisty kontrast. Warto wiedzieć, czym charakteryzują się poszczególne rodzaje matryc.

Polecane monitory

Rodzaje matryc w monitorach

Typy matryc w monitorach to często w pierwszej chwili niewiele mówiące Ci skróty. Rodzaje matryc to między innymi: TN, IPS bądź VA. Czy można jednoznacznie określić, które z zastosowań jest najlepsze? Nie do końca. Wszystko zależy od Twoich potrzeb użytkowych i preferencji. W zastosowaniu do gier sprawdzi się inny wariant niż do wykonywania zadań projektowych czy oglądania filmów. Przeczytaj o poszczególnych rodzajach, poznaj wady i zalety rozwiązań. Jaka matryca monitora będzie dla Ciebie najlepsza? Dzięki nam poznasz dokładnie matryce monitorów.

Czym charakteryzuje się matryca IPS?

Matryca IPS (ang. In Plane Switching) w swojej konstrukcji jest złożona z ciekłych kryształów, które poruszają się równolegle do kierunku ekranu, dzięki czemu masz gwarantowane szerokie kąty widzenia oraz imponujące odwzorowanie kolorów. Ze wszystkich dostępnych na rynku rozwiązań to zdecydowanie znajduje najbardziej wszechstronne zastosowanie, jednak oprócz wymienionych zalet, ma także i minusy, takie jak choćby dość długi czas reakcji.

W celu unowocześnienia tego wariantu powstała matryca PLS wyprodukowana przez firmę Samsung, gwarantująca szersze kąty widzenia, większą jasność i lepszą jakość obrazu. Jednak wciąż nie można tu liczyć na wystarczającą częstotliwość odświeżania i optymalny czas reakcji. Mimo to, jest to nie najgorszy rodzaj matryc, a użytkownicy chwalą rozwiązanie podczas edycji i obróbki zdjęć, a także rozrywki w mniej zaawansowane tytuły, podobnie zresztą, jak w przypadku tradycyjnej IPS.

Czym charakteryzuje się matryca TN?

Typ matrycy TN (ang. Twisted Nematic) wykorzystuje warstwę ciekłych kryształów pomiędzy szklanymi płytkami, które są oddzielone elementami dystansowymi dla utrzymania stałej odległości. Ta matryca monitora to rozwiązanie należące do najtańszych i charakteryzujące się dość krótkim czasem reakcji, a także wyeliminowaniem efektu smużenia. Tak jak widać, matryce monitorów są różne i charakteryzują się wieloma detalami. Nie można tu jednak liczyć na przystępne odwzorowanie barw, czy wysoką częstotliwość, co nie znaczy, że nie zda egzaminu u graczy, dla których przede wszystkim dynamizm ma znaczenie.

Idealnie sprawuje się jako narzędzie do pracy biurowej oraz podstawowych zadań, takich jak surfowanie w sieci. Jeśli jednak planujesz użytkować ekran do seansów filmowych, raczej zrezygnuj z TN. Matryca tego typu mimo opcji Full HD daje słabszą jakość obrazu i niezbyt imponujące kąty widzenia, zatem oglądanie multimediów nie przysporzy Ci dużo satysfakcji, eliminując możliwość odbioru realistycznych kolorów.

Czym charakteryzuje się matryca VA?

Zestawienie przedstawiające rodzaje matryc nie mogłoby się obejść bez tej pozycji. Zastanawiasz się, co dla Ciebie będzie lepsze: matryca VA, czy IPS? Wszystko zależy od przeznaczenia i potrzeb użytkowania. VA (Vertical Alignment) bazuje na ciekłych kryształach ułożonych pionowo oraz ukośnie względem powierzchni wyświetlacza, co w praktyce zapewnia dobry kontrast i widoczność szczegółów. Znajduje zastosowanie w podstawowych zadaniach związanych z pracą biurową oraz tworzeniem prezentacji multimedialnych.

Wśród niewątpliwych zalet charakteryzujących ten rodzaj matrycy, można wymienić wspaniałe odwzorowanie czerni oraz dobry stosunek jakości do ceny. Jeśli potrzebujesz optymalnych warunków pracy przy niewielkiej inwestycji, zdecydowanie wybierz wariant VA. Matryca ta zda egzamin jako narzędzie do seansów filmowych, gdzie największe znaczenie mają realistyczne kolory i przyzwoity kontrast.

Czym są matryce MVA i PVA?

Oprócz wymienionych wyżej, na rynku znajdziesz produkty wykonane w technice VA, takie jak matryca MVA i PVA. W przypadku MVA różnica polega na tym, że kryształy są ułożone w sposób niejednolity, dzięki czemu obraz wygląda tak samo pod każdym kątem widzenia. Jeśli chodzi o PVA, to ich cechą charakterystyczną jest działanie w 18-bitowym systemie kolorów i zapewnienie większego kontrastu.

Inne rodzaje matryc

Matryca monitora to jeden z najważniejszych komponentów decydujących o jakości obrazu. Producenci wciąż wymyślają nowoczesne innowacje, służące do usprawnienia funkcji ekranu i zapewniające uniwersalność zastosowania. Często jednak takie propozycje wiążą się z wysokimi kosztami wytwarzania i co za tym idzie pokaźną ceną zakupu. Wśród tego typu ofert spotkasz matrycę TFT, wykorzystywaną do kolorowych wyświetlaczy ciekłokrystalicznych – każdy jej piksel kontroluje cztery tranzystory (jeden odpowiada za jasność, a trzy za pozostałe barwy podstawowe).

Jak dobrać matrycę do monitora?

W zależności od tego, jakie zadania preferujesz wykonywać na swoim urządzeniu, postaw na sprawdzone rodzaje matryc. Panele monitorów IPS, czy monitorów TN znajdą się w komputerach dla graczy – wybór jest w dużej mierze uwarunkowany Twoimi upodobaniami. Laptop z matrycą IPS zda egzamin, jeśli chcesz zapewnić odbiór bogactwa kolorów i dobry kontrast. Matryca TN będzie idealna dla miłośników dynamicznych akcji z powodu krótkiego czasu reakcji.

Gdy już wiesz, jakie matryce monitorów do gier sprawdzą się u Ciebie najlepiej, poznaj też ich inne możliwości przeznaczenia. Jaki model przypadnie do gustu programiście? W tym wypadku przede wszystkim istotna jest rozdzielczość na poziomie Full HD. Niezależnie, czy postawisz na matrycę IPS, czy TN, powinieneś być zadowolony. Ponadto weź jeszcze pod uwagę matową powłokę, która pozwoli na wyeliminowanie refleksów świetlnych na ekranie, co stanowi utrudnienie w precyzyjnym działaniu.

Rodzaj matrycy a cena

Zastanawiasz się, ile kosztuje matryca do monitora? Odpowiedź jest uzależniona od wybranego wariantu, ponieważ typy matryc są różne. Za najtańszy typ uznaje się matrycę TN, jednak wcale nie oznacza to braku użyteczności – taka opcja w zupełności wystarczy do pracy biurowej. Jeśli chcesz zainwestować trochę więcej, kup pośredni rodzaj VA, sprawdzający się podczas oglądania filmów lub podstawowych zadań związanych z obsługą prezentacji multimedialnych. Na górnej półce cenowej znajdziesz matrycę IPS, która gwarantuje żywsze barwy i lepsze kąty widzenia. W wielkim skrócie, matryce monitorów niosą za sobą różne ceny.

Czym kierować się przy wyborze matrycy?

Decydując o konkretnym modelu matrycy, odpowiedz sobie przede wszystkim na pytanie, co ma dla Ciebie kluczowe znaczenie w odbiorze obrazu. Jeśli jest to doskonała paleta barw z imponującym kontrastem, wówczas postaw na matrycę IPS. A może uwielbiasz dynamiczne rozgrywki na polu walki i jako główny atut cenisz krótki czas reakcji? W Twoim przypadku zda egzamin szybko reagująca matryca TN. Gdy szukasz pośredniej wersji, udostępniającej uniwersalne zastosowanie, skieruj się w stronę wariantu VA.

Która matryca jest najlepsza?

Rodzaje matryc są rozmaite, a na rynku znajdziesz wiele różnych marek ekranów komputerowych, bazujących na matrycach TN, IPS, czy VA. Zwolennicy poszczególnych rozwiązań wybierają zwykle znane firmy. Niezależnie od tego, czy jest to matryca monitora Acer, czy matryca monitora Samsung, jej struktura bazuje na konkretnej technologii i nie różni się niczym nadzwyczajnym. Wybór z pewnością uzależnisz od wymagań, przeznaczenia, a także posiadanego budżetu.

Udostępnij
4,5
31 ocen
10 komentarzy
Oceń artykuł i Ty!

Komentarze (5)

Ja miałem przyjemność poznać wszystkie typy monitorów. TN nie wyglądał najlepiej. Jest jakiś taki nienaturalny, więc porównam tylko IPS i VA

Mój monitor z matrycą VA to Benq EW2440L, a z IPS LG 24MP48HQ-P. Monitor Benq był o około 150 zł droższy od LG.

Wnioski? Moim zdaniem LG wypada znacznie lepiej pod prawie każdym względem. Kolory są na nim niezwykle naturalne, gradienty również wyglądają na nim bardzo dobrze. Na monitorze widoczne są też wszystkie odcienie czerni z testu do którego link podam później. Wadą monitora jest to, że czerń nie jest zbyt czarna, ale nie jest to aż tak duży problem.

BenQ z matrycą VA ma przewagę nad LG tylko w jednym aspekcie. Czarny kolor jest naprawdę czarny. Jednak w wymienionym wyżej teście na odcienie czerni monitor z matrycą VA nie rozróżnia pierwszych 8 kwadratów. I nie ważne jak by się nie mieszało ustawieniami monitora. Gradienty mają widoczne przejścia tonalne, ale nie jest tak źle. Kolory nie są tak naturalne jak na matrycy IPS. Gdybym miał kupić następny monitor, to chyba wybrałbym IPS. Ilość odcieni czerni i naturalne kolory są dla mnie cenniejsze niż głęboka czerń.
Powiem krótko. Jeśli monitor, to aktualnie tylko IPS.
Dlaczego?
Odpowiedzmy sobie prosto:
01. Jeżeli masz dylemat IPS vs TN, to najpewniej i tak masz kartę ze "średniego przedziału" cenowego - jak kogoś stać na 1080/"1080Ti", to nie ma podobnych rozterek, tylko bierze IPSa 120Hz.
A jeżeli masz kartę średniego sortu, to przy obecnym apetycie gier na zasoby, w rzadko którym "nowym" tytule, wykręcisz 60+ fps w "ultra" i HD/UHD.
02. Nie oszukuj sam siebie, że komp będzie Ci służył tylko do gier. Prędzej czy później, matryca IPS zacznie na siebie pracować.
Pisać o "przewagach" TN-a, może co najwyżej ktoś, kto nie myśli perspektywicznie.
a ja stawiam na czern i szybka reakcje IPS po rogach rozswietla sie nie do zaakceptowania mialem LG34GK950G
@Ali bzdury piszesz, od 2013 roku mam LG Flatron e2242 i ten monitor jest kozacki, ma 60 Hz jest w 1080 ale co z tego jak w BFV jestem na nim najlepszy z myszką z a 12 zł. Spuchły mi kondensatory ale to normalne po takim czasie użytkowania po 14 godzin dziennie i to wszystko. Ani jeden piksel mi nie wypadł nic, kolory ten monitor ma żyleta, naturalne i bardzo fajnie a tam fajnie kozackie kolory ma ten monitor. To ciekawe bo dwa lata temu wymieniłem cały komputer oprócz monitora i teraz z RTX 2060 ten monitor sobie chodzi i jestem usatysfakcjonowany w pełni. Jak będę kupował monitor to tylko z matrycą TN.
Witam!
Super artykuł (moja wiedza na ten temat: poziom przedszkolny). Dla "zielonych" takich jak ja polecam w trakcie czytania podglądnąć np. wiki temat "Tranzystor cienkowarstwowy" - trudniejsze sprawy techniczne zawsze łatwiej przyswoić w formie obrazka :-) ale ja nie o tym.
Pytanko: Jak wygląda sprawa z wytrzymałością i spadkiem jakości? Jak długo będę się cieszyć idealnym VA? Jak to się ma do IPS i TN? Po jakim czasie ciekłe kryształki wyschną :-) tzn. Czy któraś technologia z wymienionych (nawet bez dobrego czasu reakcji i pięknych kolorów oraz czarnego) ma dłuższą żywotność? Słowo "wymienionych" podkreślam, bo OLED jest poza zasięgiem finansowym.
Jeśli ktoś napisze z doświadczenia (ale za suche dane też przetrawię) to góry dziękuję. Mój pierwszy monitor LCD do PCta nie istniejącej już firmy MaxData Belinea model 19" - BT10003 zakończył żywot 2 miesiące po końcu gwarancji i dlatego przy następnym zakupie wolałbym być bardziej zorientowany.
@Rafał
"Po jakim czasie ciekłe kryształki wyschną :-)"

To to jest w ogóle możliwe ?
Od kilkunastu lat używam "najgorszych" monitorów TN i ciągle działa. Co więcej nie różni się zbytnio od TN 144Hz HDR z wystawy. Jedyny problem jaki widzę to w jednym na bodajże pięć pojawiły się z dwa uszkodzone piksele (czarne kropki).
IPS mam w starej Motoroli Falcon z 2013 ale z powodu malutkiego ekraniku się nie wypowiem (pokrótce ma jaśniejsze kolory).

@primo
Teraz przymierzam się do wymiany na większy ekran (miałem 15/17/19 teraz biorę 24, bo 27 obawiam się czy się zmieści) i szukam czegoś do cRPG i "wolnych strzelanek" jak Far Cry (delikatne smużenie, doskonały kontrast i kolory tak by móc się zatrzymać i popatrzeć na widoki) szkoda że muszę wybrać albo kontrast (VA, "nocne scenerie") albo kolory (IPS). W TN właśnie "noc" irytuje (kompletnie nic nie widać), więc zastanawiam się nad VA tym bardziej że jest zakrzywiony. Ale po przeczytaniu zastanawiam się nad płaskim IPS. Mam dość skromny budżet (550 zł) więc … tylko "najgorsze" modele.

PS: dane osobowe … czyli jak przez przypadek zajmę czyiś nick to będzie to kradzież toższamości ? Już o używaniu kilku naraz nie wspominam.
Moim amatorskim zdaniem panele IPS i nawet VA w ogóle nie nadają się do gamingu, chyba że akurat ja byłem skrzywdzony bardzo nietrafionymi modelami. Zaznaczam, że jestem od lat przyzwyczajony do monitorów TN, a dokładniej do ukochanego, starego TN z podświetleniem CCFL firmy BenQ, model G2020HD - ten monitor miał bardzo ładne odwzorowanie kolorów jak na wyświetlacze takiej rangi cenowej, zwłaszcza że LCD zawsze znane były ze swoich kolorystycznych niedociągnięć. 20 calowy monitor kupiony pod koniec 2010 roku za ok. 500zł dawał pięknie nasycony obraz, który oczywiście nie nadawał się do desktop publishingu, ale w porównaniu z produktami Asusa czy Acera wypadał niesamowicie! Teraz miałem szansę mieć na jednym biurku ledowe IPS i TN od BenQ i TN wypadło wiele lepiej od panelu IPS. Czemu? Pierwszy problem to odwzorowanie kolorów - faktycznie, widać że IPS stawia na akuratność. Ceną tego jest zupełnie inne "wrażenie" kolorystyczne tych samych obrazów wyświetlanych na TN. Mój panel IPS wyświetlał obraz tak, jak TN w trybie ograniczonego zakresu na łączu HDMI, przy czym nie dawał możliwości regulacji zakresu, bo jakoby robił to bezpośrednio z poziomu karty graficznej. Kolory kolorami (choć już ta różnica między TN a IPS praktycznie skreśliła dla mnie "lepszy" panel), ale IPS miał o wiele większy mankament - masakryczne lustrzenie się powłoki matrycy. Efekt niesamowicie trudny do opisania, ale słyszałem o nim już przed zakupem, gdzie na forach czytałem o wrażeniu "odbicia na tafli rozlanego oleju silnikowego/benzyny" - jest to najlepszy opis tego, co doświadczyłem. Na monitorze nie szło NIC zobaczyć na wszelkich ciemnych obszarach w grach czy na filmach, bo każdy taki ciemny obszar stawał się rozmytym lustrem, na którym widać było przede wszystkim takie mgliste odbicie otoczenia - światła w pokoju, ścian, mebli, mnie samego... Na początku nie panikowałem, ale po kilku dniach prób stwierdziłem, że IPSy nadają się tylko do idealnych warunków oświetleniowych (poczytajcie sobie tutoriale o tym jak przygotować pokój do pracy na monitorze celem obróbki zdjęć, zrozumiecie o co chodzi), ewentualnie dla ludzi, którzy pracują przede wszystkim na jasnych, wybarwionych obrazach (np. skład druku). Ponadto okazało się, że nowy 24 calowy BenQ ma tuner czerni! Oraz regulację nasycenia kolorów... kilka zmian w ustawieniach stawiając obok stary G2020HD pozwoliło mi uzyskać obraz o takim oddaniu kolorów, jakie preferuję, bez efektu "tafli benzyny" i bez smużenia, które (o ile dobrze pamiętam) też dostrzegłem na panelu IPS. A jeśli chodzi o panele VA, to też spróbowałem jednego BenQ z takim rozwiązaniem - matryca tak smużyła, że miałem wrażenie, jakbym cofnął się do lat 90-tych i pierwszych monitorów LCD na matrycach prosto z ówczesnych laptopów (czas reakcji powyżej 15ms i ślad po wszystkim co się w obrazie poruszyło).
Polecam zatem rozważnie podchodzić do informacji o superlatywności paneli IPS i najlepiej kupić dwa monitory, jeden na IPS lub nawet VA, drugi na TN i zobaczyć różnicę własnym okiem. Ja przeszedłem małą drogę przez mękę, ale obecny BenQ jest dla mnie strzałem w dziesiątkę.
POPRAWKA chodzi o nowe panele IIYAMA!!! Nie BenQ! Tylko ten stary monitor jest BenQ, G2020HD, który tak mi podpasował, potem jeden monitor BenQ z panelem VA, a nowe 24 calowe, które sprawdzałem były Iiyama. Obecny TN, który tak mi odpowiada też jest Iiyama.
Bzdury. VA nie jest panelem posrednim pomiedzy IPS i TN. Kazdy z tych paneli cierpi na inne problemy bo ma swoje ograniczenia. Cos za cos. IPS ma najlepsze katy widzenia i odwzorowanie kolorow ale tragiczny kontrast w porownaniu do VA i slabe czasy reakcji matrycy w porownaniu do TN. Przy kinowych warunkach oswietleniowych IPS obnaza swoj najwiekszy problem, a wiec tragiczny kontrast przez ktory tracimy szczegolowosc i otrzymujemy wyblakly obraz. VA dodatkowo w lepszych modelach moze posiadac stroboskop podswietleniowy, ktory z powodzeniem zastepuje gsynca i freesynca i dodatkowo eliminuje rozmycie ale nikt prawie o tym nie wspomina. Lepsze panele VA to taka troche imitacja dawnych kineskopowych CRT jesli porownamy je do IPS czy TN.
Kiepskawy materiał...słaby czas reakcji wymieniony w wadach IPS a nie w va? Brak backlight bleedingu nie wymieniony w zaletach Tn oraz jego obecność nie wymieniona w wadach pozostałych matryc? No i końcowe stwierdzenie że nie ważne jaki model tylko brać w danej technologi do danych potrzeb jest bzdurą w tych czasach bo teraz trzeba patrzeć właśnie na konkretne modele bo dzieją się takie cuda jak całkowity brak ghostigu na bardziej udanych matrycach va czy pokrycie barw lepsze na matrycy Tn niż na IPS w tym samym budżecie...trzeba było dać Stilgarowi ten materiał do napisania:)
Specjalista Morele | 14:43
Cześć!
Jeśli chcesz poznać czasy dostawy dopasowane do Twojej lokalizacji, wprowadź kod pocztowy lub nazwę miejscowości.
Kod pocztowy możesz zmienić klikając w ikonę lokalizacji
Poznaj czas dostawy

Jeśli chcesz poznać czasy dostawy dopasowane do Twojej lokalizacji, wprowadź kod pocztowy rozwijając menu “Więcej”.