Jaka płyta główna do komputera? Polecane modele płyt głównych
Spis treści:
Jeżeli nie wiesz, jaka płyta główna będzie dla Ciebie najlepsza, przygotowaliśmy niniejszy artykuł, który wyszczególnia najważniejsze kwestie, dotyczące zakupu odpowiedniego modelu. Dowiesz się z niego więcej o konkretnych platformach, socketach i chipsetach, rozmiarach płyt głównych, producentach oraz innych aspektach, które wymagają upewnienia przed zakupem. Dużo do rozważenia? Płyta główna jest istotnym elementem każdego PC i jej odpowiednia specyfikacja wpływa na jakość pracy całego urządzenia.
Polecane płyty główne
Jeżeli mielibyśmy wskazać podzespół, który jest fundamentem każdego PC, niewątpliwie byłaby to płyta główna. I tak jak fundament domu odgrywa istotną rolę w zachowaniu integralności całej struktury, tak płyta główna umożliwia sprawną komunikację podzespołów, które są do niej podłączone. Bez niej na nic byłby RTX 4090 czy Ryzen z serii 7000, wsparte 32 GB RAM-u oraz 2 TB dyskiem NVMe, gdyż żaden z tych podzespołów nie mógłby się ze sobą komunikować. Zapraszamy do lektury dotyczącej tego, co najważniejsze w każdej płycie głównej, niezależnie od producenta.
Jaka płyta główna – wybór konkretnej platformy
Podczas składania PC zdecydowana większość użytkowników zaczyna od wyboru procesora. Nie ma w tym nic złego, to wszak mózg całego komputera i jeden z droższych zakupów (obok GPU) podczas budowania komputera, szczególnie gamingowego. Kupując CPU, do wyboru mamy dwie opcje: produkty od Intela lub AMD. Obie firmy przygotowują z każdą swoją nową generacją, szeroką gamę produktów. W ich ofercie znajdziemy urządzenia podstawowe, jak i tytanów wydajności, dedykowanych gamingowy oraz (przede wszystkim) skomplikowanym obliczeniom i programom, które wykorzystują moc procesora w większym stopniu, niż np. karty graficznej.
Początek roku 2023 to czas debiutu najnowszych procesorów obu firm. Seria Ryzen 7000 pojawiła się na jesieni ubiegłego roku, natomiast 13. generacja Raptor Lake od Intela w pełnym składzie została zaprezentowana w styczniu 2023. Rzecz jasna, nie musisz kupować najnowszych modeli, jednak bez względu na wybór procesora, koniecznym będzie wybór odpowiedniej płyty głównej, która będzie z nim kompatybilna. Musisz zakupić wtedy płytę główną, która będzie wyposażona w odpowiedni socket i chipset. Co to jest?
Socket i chipset płyty głównej
Są to dwa istotne elementy, których odpowiedni wybór sprawia, że będziemy w stanie korzystać z naszego CPU. Socket, zwany także gniazdem procesora, to specjalne miejsce i mechanizm, które sprawiają, że nasz CPU będzie mógł zostać zainstalowany na płycie głównej. Gniazdo odpowiednio dopasowane do CPU sprawia, że ten komponent tkwi w swojej pozycji roboczej stabilnie i może zacząć komunikować się z resztą podzespołów.
Nie zrobiłby jednak tego, nawet pomimo faktu tkwienia w odpowiednim gnieździe, bez chipsetu. Chipset to wydzielony na płycie głównej układy scalone, które odgrywają specjalistyczną rolę w komunikacji procesora z innymi komponentami naszego PC, jak np. dyski czy karta graficzna. Poniżej prezentujemy listę najpopularniejszych gniazd oraz chipsetów, które są obecnie dostępne na rynku, z podziałem na produkty kompatybilnego z procesorami AMD i Intel.
AMD:
AM5 – gniazdo dedykowane procesorom AMD z architekturą Zen 4. Z obecnie dostępnych na rynku, są to procesory Ryzen serii 7000. Chipsety: B650, B650E, X670, X670E.
AM4 – gniazdo dla procesorów Zen+, Zen 2 i Zen 3, A-Series i Athlon. Wśród chipsetów wyróżniamy m.in.: A300, AMD A320, B350, B450, X370, X470, X570.
Intel:
LGA 1700 – podstawka dedykowana procesorom 12. i 13. generacji (Adler Lake i Raptor Lake). Chipsety: H610, B660, H670, Q670, Z690, W680.
LGA 1200 – kompatybilna z 10. i 11. generacją procesorów (Comet Lake i Rocket Lake). Chipsety dla Rocket Lake to H510, B560, H570, Q570, Z590, W580, natomiast dla CPU z 10. generacji wyróżniamy H410, B460, H470, Q470, Z490, W480.
LGA 1151 – obsługuje 8. i 9. generację procesorów (Coffee Lake i jej odświeżone wersje). Ósma generacja to chipsety H310, B360, H370, Q370, Z370, natomiast dziewiąta: Z390, B365, B360.
Wybór odpowiedniego gniazda nie powinien sprawiać trudności, jednak osobę niedoświadczoną może przestraszyć wysoka liczba chipsetów. W tym przypadku polecamy zdobycie wiedzy na temat najczęściej wybieranych chipsetów, gdyż odpowiedni wybór danego rozwiązania umożliwi obsługę konkretnych podzespołów, takich jak GPU, RAM oraz inne.
Jaka płyta główna pod względem rozmiaru?
Przed zakupem, warto jest też określić interesujący nas rozmiar mobasa. Element ten powstaje w wielu różnych modelach, które określane są za pomocą skrótów. I choć jest ich wiele więcej, najczęściej nasz wybór padnie na trzy w postaci: ATX, Micro ATX i Mini-ITX, rzadziej EATX. Pamiętajmy w tym przypadku, że nie każdy rodzaj płyty głównej zmieści się do danej obudowy: mały case dedykowany pod mobo Mini-ITX z pewnością nie zmieści w sobie większego modelu ATX.
Płyta główna ATX – to najpopularniejszy wariant, którego rozmiar standardowy wynosi 305×244 mm, a ponadto wyposażony jest w dużą ilość gniazd oraz złączy.
Płyta główna Micro ATX – ten rodzaj płyty jest kolejnym, co do wymiarów typem, a dokładne parametry to 244×244 mm. Atut takiego rozwiązania to możliwość ulokowania w mniejszej osłonie, jednak w tym wypadku masz do dyspozycji skromniejszą liczbę slotów.
Płyta główna Mini-ITX – miniaturowy rodzaj płyty głównej wielkości 170×170 mm.
Płyta główna EATX – największy typ z wymienionych standardów o rozmiarze 305×277 mm, dostosowany do najbardziej skomplikowanych konfiguracji z możliwością zainstalowania nawet czterech kart graficznych.
Rozmiar płyty głównej nie sprowadza się jedynie do jej wielkości, ale także do liczby portów i slotów, jakie oferuje, możliwości overclockingu oraz wsparcia danych komponentów, jakie oferują. Oczywiście rekomendujemy tu wnikliwą analizę specyfikacji, ale ogólna zasada jest taka, że im większy rozmiar płyty głównej, tym więcej możliwości oferuje. Nie oznacza to, że największe płyty EATX są najlepsze, ale w przypadku, gdy chcemy podłączyć ogromną liczbę podzespołów oraz oczekujemy wydajnego chłodzenia pod OC, warto jest taki model rozważyć.
Na jakie parametry zwrócić uwagę, kupując płytę główną?
Powyżej przedstawiliśmy najistotniejsze parametry płyty głównej, które należy rozważyć przed zakupem odpowiedniego modelu. Stanowiąc podstawę każdego PC, to jednak nie wszystko, co mają one do zaoferowania. Poniżej prezentujemy inne aspekty, które wymagają przeanalizowania przed zakupem.
Rozbudowana sekcja VRM – to sekcja zasilania płyty głównej, która odpowiada m.in. za dostarczanie wymaganego przez CPU napięcia. Jeżeli planujemy podkręcać nasz procesor, wybór płyty głównej z mocną sekcją VRM będzie koniecznością, choć nie tylko wtedy. Rozbudowany VRM jest rekomendowany posiadaczom mocniejszy procesorów.
Sloty rozszerzeń – to porty PCI Express, pod które możemy podłączyć nie tylko kartę graficzną, ale także wiele innych urządzeń (dyski, karty dźwiękowe, karty sieciowe etc.). W zależności od ilości urządzeń do nich podłączanych wybierz model płyty głównej, który to umożliwi. W tym przypadku nie liczy się jednak ich sama liczba, gdyż duża karta graficzna potrafi ograniczyć dostępne sloty przez swoje rozmiary. Przed zakupem upewnij się, że podzespoły nie będą ze sobą kolidować.
Wsparcie dla karty graficznej – upewnijmy się, że nasza płyta główna posiada odpowiednie złącze PCI Express. Najczęściej będzie to 4.0 x16, złącze rozszerzeń, które pozwala osiągnąć najwyższą przepustowość w komunikacji z GPU, jednak wraz z nowymi procesorami, na rynku zadebiutowało PCIe 5.0, standard, który oferuje jeszcze wyższe przepustowości.
Gniazda pamięci RAM – w zależności od zastosowań, możemy potrzebować większej ilości pamięci operacyjnej. 8 GB RAM to obecnie wartość, która pozwoli nam na normalne korzystanie z PC, 16 GB dedykowane jest cięższym zadaniom, jak np. gaming, istnieją jednak przypadki, gdy będziemy potrzebować większych ilości RAM. W zależności od zastosowań wybierzmy płytę główną, która pozwoli nam na instalację pożądanej przez nas ilości pamięci oraz będzie w stanie obsłużyć kości o najwyższej częstotliwości pracy. Co więcej, jesteśmy obecnie świadkami postępującej hegemonii DDR5 nad DDR4. Choć ten drugi jest wciąż popularny, bardzo możliwe, że jeszcze w tym roku nowy standard potanieje na tyle, że przyciągnie do siebie większą rzeszę odbiorców. W tym przypadku pamiętajmy jednak, że dana płyta główna obsługuje jeden konkretny rodzaj pamięci.
Przechowywanie danych – wszystkie dane zapisane na PC muszą być przechowywane w pewnym miejscu. Są nim rzecz jasna dyski, wśród których wyróżniamy HDD i SSD, z przewagą tego drugiego w obecnych czasach. Niemniej oba standardy muszą mieć możliwość komunikacji z płytą główną. Wśród najczęściej spotykanych złącz dla dysków, na płytach głównych znajdujemy złącza SATA 3.0. Umożliwiają one podłączenie zarówno dysków HDD, jak i dyski SSD (o ile je obsługują), jednak nie ulega wątpliwości, że technologia jest już nieco przestarzała. Odpowiedzią na rosnące potrzeby jest NVMe, czyli nowy rodzaj złącza, który wykorzystuje szynę PCIe. Jego przewaga nad SATA 3.0 jest znacząca, nie tylko pod względem szybszych transferów. Dyski NVMe SSD dzielą się na dwa rodzaje: podłączane do złącza rozszerzeń PCIe (mniej popularne) oraz dedykowane złączom M.2 (popularniejsza opcja). Przed zakupem upewnij się, że Twoja przyszła płyta główna oferuje złącza M.2, najlepiej wyposażone w radiator.
Panel I/O – jest to panel, który znajduje się na tyle włożone do obudowy komputera płyty głównej. Z jego pomocą możemy szybko podłączyć najważniejsze urządzenia, jak mysz, klawiatura, czy łączyć się z siecią przez kabel Ethernet. Przed zakupem upewnijmy się, że dany model posiada zadowalającą nas liczbę złącz na panelu I/O. Przykładowo, jeżeli posiadamy zintegrowaną kartę graficzną (iGPU) i zamierzamy korzystać tylko z niej, sprawdźmy, czy płyta główna oferuje złącze (HDMI lub DisplayPort), pod które podłączymy nasz monitor.
Producenci płyt głównych
W ofercie sklepu Morele.net znajdziesz modele wielu różnych marek, gwarantujących wysoką jakość wykonania i niezawodne działanie. W zależności od oczekiwań możesz wybrać płytę główną przeznaczoną dla graczy, z dużą liczbą LED-ów oraz miejscem na największe modele kart graficznych, lub model niczym się niewyróżniający, który idealnie wtapia się w tło komputera. Wśród najbardziej znanych producentów tego podzespołu wyróżniamy ASUS, Gigabyte, MSI oraz ASRock.
Jaka płyta główna będzie Ci służyć najlepiej? Taka, która spełni w zupełności wszystkie Twoje oczekiwania! Nasz artykuł przybliża Ci te najważniejsze, których analiza powinna mieć miejsce, zanim w ruch pójdzie portfel i jego zawartość. Mamy nadzieję, że nasz artykuł ułatwi Ci wybór i pomoże wybrać model płyty głównej, z której będziesz zadowolony.
Znajdziesz w Morele
Komputery gamingowe - Zasilacze - Wentylatory komputerowe - Chłodzenie wodne - Chłodzenie procesora
Komentarze (3)
Nie przypadkiem 10Gb/s?
Kto to pisał? Przecież standardowo jest podawane, że usb 3.0 ma transfer do 5Gbit/s, a usb 2.0 do 480 Mb/s.