Klucz dynamometryczny - jak wybrać? Jaki najlepszy?

Jego działanie zdecydowanie ułatwi nam zadanie, należy jednak pamiętać o zakupie odpowiedniego rodzaju klucza, który spełni określone przez nas zadania.

Co to jest klucz dynamometryczny?

Zakwalifikować można go do narzędzi, które są wykorzystywane do dokręcania i odkręcania połączeń (śrub i nakrętek) z precyzyjnie określoną siłą. W nazewnictwie branżowym, ów siła zwana jest momentem – klucz dynamometryczny pozwala dokładnie wybrać i dostosować ten moment, dzięki czemu śruba bądź zakrętka wkręcana jest z taką siłą, na jaką się zdecydowaliśmy.

Jak działa klucz dynamometryczny?

Opisane wyżej funkcjonowanie klucza możliwe jest dzięki jego budowie i wykorzystaniu praw fizyki. Posiada on sprężynę, która podczas dostosowywania siły wkręcania napina się w odpowiedni sposób – to właśnie ona umożliwia użytkowanie klucza w określonych warunkach.

Ważnym elementem budowy produktu jest również specjalna zapadka, która „blokuje” klucz w momencie, gdy ustalona przez nas siła dokręcenia elementu zostanie osiągnięta.

Ze względu na możliwość bardzo precyzyjnej pracy, klucz dynamometryczny wykorzystywany jest w wielu dziedzinach. Najczęściej zastosowanie znajduje w motoryzacji, gdzie pomaga dokręcić wszelkie newralgiczne śruby w samochodzie, ale przydaje się także w budownictwie, przemyśle, w halach produkcyjnych, a także różnego rodzaju warsztatach i serwisach.

Jaki klucz dynamometryczny wybrać?

W związku z możliwością wykorzystania jego możliwości w różnych dziedzinach, na rynku znajduje się kilka rodzajów klucza dynamometrycznego.

• Klucz dynamometryczny wychylny - gdy śruba stawia opór, wskaźnik klucza zaczyna się wychylać, dzięki czemu możemy sprawdzić na skali, z jaką aktualnie siłą jest ona dokręcana. Największą zaletą klucza jest niska cena, jednak często pojawia się pytanie, czy klucz dynamometryczny wychylny jest dokładny. Z tym bywa niestety różnie. Podczas zakupu klucza zwróćmy uwagę na to, w jakim zakresie pracuje (najczęściej jest to od 0 do 200 niutonometrów), a także, jaki procent dokładności jego pracy przewidywany jest przez producenta. W przypadku dobrej jakości kluczy, margines błędu wynosi około 4%, jednak w przypadku produktów za 30 złotych na takie wartości nie mamy co liczyć.
• Klucz dynamometryczny mechaniczny – jeden z najbardziej podstawowych typów kluczy. Nazywane są również klikowymi, ponieważ po dokręceniu śruby z określoną siłą, wydają charakterystyczny dźwięk.
• Klucz dynamometryczny wskazówkowy – kontrola siły dokręcenia odbywa się przy użyciu specjalnej wskazówki, która najczęściej znajduje się na rączce klucza. Oczywiście ich dokładność nierozerwalnie związana jest z ceną produktu. W przypadku modeli za kilkaset złotych, liczyć możemy na dokładność rzędu 6%. Wartość ta w zupełności wystarczy zarówno w przypadku prac amatorskich, jak i warsztatowych.
• Klucz dynamometryczny łamany – jeżeli osiągniemy ustalony wcześniej moment, przednia część narzędzia złamie się o około 20 stopni, co jest dla nas sygnałem, iż należy zakończyć pracę. Gdy wyciągniemy klucz, powraca on do standardowej pozycji. Mechanizm ten jest bardzo skuteczny, gdyż chroni nas przez przekręceniem śruby bądź nakrętki.
• Klucz dynamometryczny wyzwalany – jego funkcjonowanie opera się na wyzwalaniu się przez ruch kątowy o około 3 stopnie. W tym samym czasie z klucza wydobywa się charakterystyczny dźwięk, który mówi nam, że została osiągnięty wybrany przez nas moment dokręcenia.
• Klucz dynamometryczny sprzęgłowy – w tym przypadku mechanizm blokujący dalszą pracę klucza opiera się na tak zwanym „prześlizganiu się” produktu.
• Klucz dynamometryczny elektroniczny – wyróżnia się on nie tylko bardzo dokładną pracą (często wartość ta oscyluje w granicach 2-4%), ale również szeregiem przydatnych funkcji, które zdecydowanie ułatwią nam pracę. Wspomnieć można chociażby o mechanizmie zapamiętywania ustawień, dzięki któremu możemy w dowolnym momencie przełączyć się z jednego schematu na drugi. Ponadto wiele kluczy elektronicznych współpracuje z komputerami, zgrywając na dyski twarde wszelkie możliwe dane. Największa wadą kluczy elektronicznych jest ich wysoka cena.

Przedstawiony wyżej podział zawiera najczęściej pojawiające się typy kluczy dynamometrycznych. Poszczególne produkty różnią się między sobą jeszcze zakresem momentu, a także pewnymi funkcjami. Dokładne parametry pozwolą dokonać wyboru klucza w oparciu o konkretne zadania.

Jaki klucz dynamometryczny dla amatora?

Oczywiście ostateczny wybór będzie uzależniony od zakresu wykonywanych prac, jednak w ramach użycia amatorskiego nie ma sensu przepłacać i kupować drogich kluczy elektronicznych bądź wskazówkowych. Klucze z klikiem, łamane, wyzwalane bądź sprzęgłowe okażą się w zupełności wystarczające.

Jaki klucz dynamometryczny do roweru? 

W tym przypadku nie potrzeba nam specjalnie zaawansowanego klucza. Wszystko dlatego, że śruby dokręcić możemy z niewielką siłą, są one także bardzo delikatne, dlatego zbyt duży moment mógłby je uszkodzić. Wszystko to sprawia, że powinniśmy zainteresować się kluczem łamanym, który umożliwi prace w zakresie od 0 do 20 Nm.

Jaki klucz dynamometryczny do samochodu? 

W pracach przy aucie mamy do czynienia z bardzo zróżnicowanymi elementami, których śruby wymagają różnej mocy. Inaczej będziemy pracować z kołami, inaczej z silnikiem, a jeszcze inaczej z drobnymi elementami układu hamulcowego:

• Jaki klucz dynamometryczny do silnika? Tutaj najważniejszy wydaje się być zakres momentu. Powinien on wynosić około 30 Nm. Konkretny rodzaj klucza nie jest tak istotny, choć z pewnością wygodny w użyciu będzie model sprzęgłowy.
• Jaki klucz dynamometryczny do kół? Warto zdecydować się na klucz elektroniczny, choć dobrej jakości produkt wskazówkowy również da radę. Jeżeli chodzi o zakres momentu, musi być on znacznie większy w porównaniu do silnika. Najlepiej sprawdzą się produkty pracujące w granicach od 40 do 200 Nm.
• Jaki klucz dynamometryczny do świec i drobnych elementów? W tym przypadku musimy uważać, aby nie naruszyć delikatnych śrub. Dlatego też warto zdecydować się na produkt mechaniczny o momencie od 0 do 20 Nm.

Jaki klucz dynamometryczny do motocykla? 

Zasada wyboru jest bardzo podobna, jak w przypadku samochodu. Do kół przyda się klucz z zakresem 40-200 Nm lub 80-120 Nm. Silnik będzie potrzebował momentu w granicach 30 Nm, natomiast elementy drobniejsze około 20 Nm.

Klucz dynamometryczny – jaka firma?

Skoro już wiemy, jakie dokładnie rodzaje kluczy dynamometrycznych przydadzą się w określonych warunkach, warto zastanowić się nad producentem. Bez wątpienia godny polecenia jest klucz dynamometryczny Yato, Jonnesway, Proxxon, Beta, Neo, Corona, Vorel, Proline oraz Top Tools.

Klucz dynamometryczny – cena

Oczywiście uzależniona jest ona od rodzaju klucza i jego parametrów. Za najtańsze produkty wychylne zapłacimy w granicach 30-40 złotych, klucze o dokładniejszej pracy wymagają wydania od 100 do 300 złotych, natomiast cena rozwiązań warsztatowych waha się od 400 do nawet 1500 złotych.

Polecane artykuły

Grunt – jak wybrać? Jaki najlepszy?

Impregnat do płytek i fug - co wybrać? Jak go stosować?

Jaki agregat prądotwórczy do domu wybrać? Wyjaśniamy!