Noworodek – do kiedy dziecko nim jest?
Spis treści:
Narodziny dziecka to ogromne wydarzenie w życiu każdego rodzica, ponieważ wywraca życie dorosłych osób do góry nogami. Wiąże się to także z mnóstwem pytań, na które nieustannie początkujący rodzice szukają odpowiedzi. Często na przykład nie wiedzą, czy ich pociecha jeszcze jest noworodkiem, czy już niemowlęciem. Noworodek – do kiedy dziecko możemy tak nazywać? Po ilu tygodniach staje się niemowlakiem? Oczywiście to nie jedyne pytania zadawane sobie przez mamę i tatę. Kolejne są związane z prawidłową opieką i pielęgnacją noworodków. Czym charakteryzują się okres noworodkowy i niemowlęcy? Tych informacji dowiesz się z tego artykułu!
Noworodek – do kiedy dziecko jest noworodkiem?
Przyjęło się, że okres noworodkowy to czas od porodu do ukończenia przez dziecko 28 dnia życia. Czasem mówi się także o odpadnięciu kikuta pępowinowego jako granicznej chwili – zazwyczaj dzieje się to około 7 dnia życia – jednakże popularniejsza jest teoria o tym, że to pierwszy miesiąc życia uznaje się za okres noworodkowy. Po tym czasie mówi się już, że maluszek jest już niemowlęciem.
Okres niemowlęcy – ile trwa?
Wiemy, ile trwa okres noworodkowy: jest to pierwszy miesiąc życia, a następnie przychodzi etap niemowlęcy. Niemowlę to z kolei dziecko do ukończenia 12 miesiąca życia. W tym czasie następuje szereg ogromnych zmian na każdej płaszczyźnie. Koniec okresu niemowlęcego otwiera kolejny etap – maluch staje się dzieckiem. I o ile jest to termin używany bardzo ogólnie, dla każdej małoletniej istotki, o tyle przemiana niemowlęcia w dziecko jest znacząca oraz bardzo zauważalna i przełomowa.
Dlaczego okres niemowlęcy jest tak istotny? W okolicy pierwszego roku życia dziecko nabywa najważniejszych umiejętności. Właśnie w tym czasie uczy się chodzić, wypowiada pierwsze słowa, całkiem dobrze powinno sobie także radzić z pokarmami stałymi. Wszystkie te umiejętności sprawiają, że niemowlę staje się powoli coraz bardziej samodzielne. Potrafi przecież się przemieszczać, jeść pokarmy inne niż mleko mamy, a także ma stosunkowo rozbudowane umiejętności komunikacyjne.
Czym charakteryzuje się okres noworodkowy?
Rozwój człowieka od samego początku można podzielić na etapy, które najbardziej zauważalne są zwłaszcza w początkowych miesiącach życia. Z biegiem czasu granice zaczynają się zacierać i już nigdy nie będą tak widoczne, jak w pierwszym roku życia dziecka. Warto wskazać na najważniejsze aspekty tych okresów i wskazać różnice fizjologiczne. To pozwoli zrozumieć rozbieżność pomiędzy noworodkiem a niemowlęciem.
Noworodek (czyli dziecko zaraz po porodzie) jest zupełnie bezbronny. Nie widzi zbyt dobrze, jego ciało jest niezwykle delikatne, ruchy nieskoordynowane, a nóżki układają się w charakterystyczny kształt jak u żabki. W pierwszych minutach życia dzieciom wykonuje się badania sprawdzające ich stan zdrowia. Wykonuje się je w 1., 3., 5. i 10. minucie życia, a do określenia prawidłowości służy skala Apgar. Sprawdza się kolor skóry, czynność serca, reakcje na bodźce, napięcie mięśniowe i oddychanie, a wyniki podaje w skali od 1 do 10. Mogą się one różnić w poszczególnych minutach. Im są wyższe, tym maluch jest w lepszej kondycji. Okres noworodkowy to pierwsze tygodnie życia, moment przyzwyczajania się rodziców do nowej roli oraz solidna lekcja dla maluszka. On także przyzwyczaja się do życia poza brzuchem, ssania piersi, okazywania zapotrzebowań. Nadal odczuwa – i nie zmieni się to przed długi czas – ogromny związek z mamą. Jej hormony nadal w nim krążą, podobnie, jak kobieta nadal jeszcze jest pod wpływem hormonów ciążowych.
Okres noworodkowy oraz pierwsze dwa miesiące niemowlęctwa nazywa się wręcz „czwartym trymestrem ciąży” – o ile mama na świadomość, że urodziła dziecko, o tyle dzieciątko jeszcze nie do końca zdaje sobie sprawę, że jest już całkowicie odrębną, indywidualną jednostką. Jego ciało szybko się zmienia – nabiera masy, mięśnie z dnia na dzień wykonują coraz cięższą pracę, wzrok nabiera ostrości. Odpada także kikut pępowinowy – ostatni ślad fizycznego połączenia z mamą. Niektóre noworodki są wręcz niezauważalne poza chwilami, kiedy odczuwają potrzeby i płaczą lub kwilą. Dlaczego tak się dzieje? Wiele noworodków najchętniej przez cały dzień i noc spałoby w swoich łóżeczkach oraz wózkach – odpoczywają one w ten sposób po ciężkim porodzie oraz… rosną i rozwijają się przez sen. Sprawność zdobywają w chwilach samodzielnej aktywności, w czasie poruszania kończynami, poprzez ruchy głowy. Bardzo ważne jest dla nich poczucie ciepła, bliskości, swoistego ścisku (i to dosłownie – często są przyzwyczajone do ograniczonego miejsca, tak jak w brzuchu, i czują się bezpiecznie, kiedy im ciasno, stąd nierzadko śpią w specjalnych rożkach lub otulaczach).
Uwaga!
Po miesiącu noworodek wygląda już inaczej. Jego ciało zaczyna nabierać proporcji – po porodzie główka dziecka może być zniekształcona, wszak przeciskała się przez wąski kanał rodny. Jednak na tym etapie kości nadal są jeszcze miękkie, a ciemiączko otwarte. Dlatego też ważne jest odpowiednie układanie dziecka w łóżeczku i zmiana stron podczas leżenia, aby główka nie stała się niekształtna. Podsumowując: noworodek – do kiedy mamy z nim do czynienia? Do ukończenia 4. tygodnia życia. W tym czasie dziecko należy otoczyć szczególnie troskliwą opieką, zwracając uwagę na jego niezwykła kruchość oraz fakt, że wszystko na tym świecie jest dla niego nowe i potrzebuje adaptacji.
Jak dziecko rozwija się w okresie niemowlęcym?
Rozwój niemowlaka jest jeszcze bardziej dynamiczny. Z tygodnia na tydzień dochodzą nowe umiejętności zarówno ruchowe, jak i intelektualne. Daje się zauważyć coraz to nowsze reakcje i okazywanie emocji, reagowanie na własne imię. Także rozwój fizyczny szybko postępuje. Niemowlę potrafi już utrzymać w pionie główkę, chwytać zabawki, po czasie także samodzielnie się obracać i zmieniać pozycję. Około szóstego miesiąca pojawiają się pierwsze ząbki, Maluch potrafi już sam siedzieć, a z czasem samodzielnie osiągać taką pozycję. Zaczyna się też okres pełzania, a po nim z kolei przychodzi czas na raczkowanie. Przybywa ząbków, rosną włosy, a całe ciało jest już znacznie mocniejsze. Około roku – a czasem nawet wcześniej – niemowlęta przymierzają się do samodzielnego chodzenia. Niektóre także przestają korzystać z pieluch, bo potrafią używać nocnika. W 13. miesiącu życia dziecka zaczyna się kolejny etap, który znowuż przyniesie morze zmian, choć już nigdy nie będą to tak zauważalne różnice, jak między noworodkiem a niemowlęciem.
Rozwój dzieci powyżej 12. miesiąca życia
Dziecko powyżej 12 miesiąca życia doskonali wszystkie swoje umiejętności, nabywa nowych, robi także postępy w komunikacji. Jego rozwój fizyczny wciąż idzie do przodu, Maluch nabiera pewności siebie, a rodzic… kondycji dzięki bieganiu za nim. Zaczyna się także trudny okres poznawania i oswajania przeróżnych emocji, które coraz lepiej daje się określić i odczytać, bo i ich okazywanie jest inne. Od samego początku, ale w tym okresie najbardziej, rodzic powinien być świadomy, że ma do czynienia z człowiekiem, tak samo czującym i słyszącym jak każdy inny, tylko mniejszym i jeszcze nie wszystko rozumiejącym. Ale w pełni indywidualnym i niezwykłym.
W zasadzie chyba żaden młody rodzic nie ma czasu na myślenie o granicach, ale każdy odmierza kolejne dni, tygodnie, miesiące i lata swojej pociechy, z uwagą śledzi wszelkie zmiany i zachwyca się każdym postępem. Mówi się o niesamowitym „mechanizmie” poczęcia, ciąży, jako o czymś niemal abstrakcyjnym i niewiarygodnym, cudzie narodzin. Ale na tym nie kończą się niezwykłości. Prawdziwym cudem jest także obserwowanie własnego dziecka, które z maleństwa mierzącego około 50 centymetrów, delikatnego i totalnie bezbronnego, z dnia na dzień zmienia się w niemowlę rozdające uśmiechy i łzy. Niemowlę to w ciągu roku nabywa niemal takich umiejętności, jak dorosły człowiek – potrafi samodzielnie chodzić i jeść. Oczywiście droga to całkowitej samodzielności jest jeszcze bardzo długa. Ważne, by rodzice jak najlepiej wspierali swoją pociechę, i to na każdym etapie życia – od noworodka, do kiedy tylko dziecko będzie potrzebowało wsparcia najważniejszych dla niego osób.
Komentarze (0)