Ogranicznik przepięć - co to jest? Jak wybrać?
Spis treści:
Przepięcie jest niczym innym, jak niekontrolowanym, nagłym wzrostem napięcia ponad wartość, jaką jest w stanie wytrzymać instalacją bądź poszczególne urządzenia. Owa wartość nazywana jest prądem znamionowym.
Kiedy może dojść do przepięć? Najczęściej związane są one z wyładowaniami elektrycznymi, jednak nie tylko pioruny mogą zagrozić naszej instalacji. Przepięcia powstają bowiem także podczas awarii sieci elektromagnetycznych. Tego typu sytuacje mogą błyskawicznie doprowadzić do uszkodzenia instalacji bądź urządzeń elektrycznych, zwłaszcza takich jak komputery i telefony, które posiadają zasilacze impulsowe, mniej odporne od transformatorów.
Ogranicznik przepięć – co to jest?
Żeby więc nie dopuścić do takiej sytuacji, powinniśmy zastosować odpowiedni ogranicznik przepięć. Są to urządzenia, których budowa opiera się na specjalnych elektrodach, kształtem przypominających cylinder. Ich działanie związane jest z opanowaniem zbyt dużego napięcia – mówiąc najprościej, przejmują one przepływ prądu, tym samym izolując instalacje i urządzenia od jego wpływu.
Wszystko to sprawia, że ograniczniki przepięć wyrównują różnice w napięciu, dzięki czemu instalacja elektryczna nie ulega przeładowaniu.
Po co stosować ogranicznik przepięć?
W przypadku niestosowania ograniczników, pamiętać musimy o tym, iż każda burza bądź awaria elektryczna będą wiązały się z poważnym zagrożeniem dla instalacji elektrycznej, w tym wszelkich urządzeń do niej podłączonych. Jedno uderzenie pioruna może więc zniszczyć nasz komputer, telefon czy inny ważny sprzęt.
Na pytanie, kiedy stosować ogranicznik przepięć, należy więc odpowiedzieć, że zawsze, jeżeli nasza instalacja elektryczna nie jest w odpowiedni sposób chroniona przed przepięciami i innymi zagrożeniami.
Ogranicznik przepięć - klasy
Pamiętać należy o tym, iż na rynku dostępne są różny typy (klasy) omawianych urządzeń. Różnią się między sobą sposobem działania, zakresem ochrony oraz warunkami, w jakich powinny pracować. Wszystko to sprawia, że powinniśmy dokładnie zastanowić się nad tym, jaki ogranicznik finalnie wybrać.
- Ogranicznik przepięć klasy B (typu 1) – pełnią one rolę pierwszego stopnia ochrony przeciwprzepięciowej, ponieważ zabezpieczają instalacje elektryczne przed skutkami bezpośredniego uderzenia pioruna w system zasilający bądź uderzenia bardzo bliskiego. Sprawia to, że są stosowane przede wszystkim w budynkach, które są zasilane z linii napowietrznej bądź posiadają tak zwaną instalację odgromową.
Ze względu na swoje działanie, muszą być montowane w rozdzielnicy bądź złączu, czyli możliwe jak najbliżej wejścia instalacji elektrycznej do chronionego budynku. Tego typu ograniczniki mogą posiadać specjalny mechanizm iskiernikowy, który jest w stanie wytrzymać kilkukrotny przepływ prądu. Wszystko dzięki ułożeniu elektrod, przez które prąd nie przepływa.
W przypadku tego typu ograniczników bardzo ważne jest, aby zabezpieczyć je przed prądem zwarciowym. W tym celu powinniśmy zamontować dodatkowy bezpiecznik, który połączymy z ogranicznikiem w sposób szeregowy.
- Ogranicznik przepięć klasy C (typu 2) – są używane do ochrony instalacji elektrycznej przed przepięciami przejściowymi powstałymi za sprawą wyładowań pośrednich, które miały miejsce w dość dużej odległości od instalacji lub procesów łączeniowych.
Tego typu ogranicznik posłuży nam także do skutecznej redukcji napięcia powstałego podczas działania innych zabezpieczeń układu. Wszystko to sprawia, że ogranicznik klasy C stanowi drugi stopień ochrony instalacji. Gdzie się go stosuje? Najczęściej w tablicach rozdzielczych i rozdzielnicach piętrowych.
Ogranicznik przepięć C zbudowany jest z tak zwanych warystorów, które działają w sposób bardzo szybki, zmniejszając swoją rezystancję wraz ze wzrostem napięcia. Podobnie, jak ograniczniki B, również ten typ wymaga ochrony przed zwarciami.
- Ogranicznik przepięć klasy B+C (typu 1+2) – są nazywane ogranicznikami hybrydowymi, ponieważ ochraniają instalację elektryczną zarówno przed przepięciami powstałymi w wyniku wyładowań elektrycznych w bliskiej odległości lub bezpośrednio na linii napowietrznej, jak i w wyniku wyładować pośrednich, które powstały w znacznej odległości od instalacji. Ogranicznik przepięć B+C stanowi również zabezpieczenie przed tak zwanymi przepięciami łączeniowymi.
Charakteryzują się ponadto prostym montażem, dlatego stosowane są coraz częściej w domowych instalacjach. Dla uzyskania maksymalnej ochrony, powinny być zakładane przed licznikiem, tak aby chroniły również układ pomiarowy.
Odpowiadając na pytane, jaki ogranicznik przepięć do domu jednorodzinnego, warto zainteresować się produktami firmy Legrand, Eaton i Hager. Ograniczniki przepięć B+C tych producentów zapewnią nam wystarczającą ochronę w każdej sytuacji.
- Ogranicznik przepięć klasy D (typu 3) – są to produkty specjalne, ponieważ ochraniają urządzenia szczególnie wrażliwe na skutki przepięć. Mowa w tym miejscu przede wszystkim o aparaturze informatycznej i medycznej, ale również wielu urządzeń przemysłowych.
Jeden ogranicznik D chroni jedno urządzenie elektryczne położone na końcu linii zasilającej, dlatego nie może być stosowany zamiast ograniczników typu B i C. Jego działanie opiera się bowiem na ograniczeniu napięcia, które przechodzi przez wspomniane produkty. Wartość tego napięcia jest bezpieczna dla instalacji, jednak stanowi zagrożenie dla określonych typów sprzętu.
Wszystko to sprawia, że ograniczniki przepięć klasy D występują w formie przenośnej i są montowane na szynach bądź w puszkach podtynkowych. Nie zakładajmy ich zbyt blisko ograniczników klasy C – należy zachować bezpieczną odległość co najmniej 5 metrów. Omawiane produkty wykorzystywane są także w warunkach nieustalonej odporności udarowej urządzeń.
Odpowiadając na pytanie, jaki ogranicznik przepięć w mieszkaniu, należy zastanowić się, jakiego stopnia ochrony potrzebujemy. Szczególnie polecane są produkty klasy B+C, jeśli jednak posiadamy dużo szczególnie wrażliwego sprzętu RTV, zdecydujmy się również na ograniczniki D.
- Ogranicznik przepięć SN – jest to rodzaj ograniczników stosowanych w sieciach średniego napięcia. Zabezpieczają instalacje zarówno przed przepięciami atmosferycznymi, jak i łączeniowymi. Wykorzystywane są najczęściej w przypadku zabezpieczania kabli i transformatorów.
- Ogranicznik przepięć klasy A – służy wyłącznie do ochrony linii napowietrznych, stosowanych w sieciach przesyłowych niskiego napięcia.
- Ograniczniki przepięć przemysłowe – specjalne klasy produktów, które są przystosowane do pracy na liniach sygnałów sterowania oraz w miejscach szczególnie zagrożonych wybuchem. Oprócz linii sygnałowych, ochraniają również linie zasilające. Zazwyczaj posiadają trójbiegunowy iskiernik gazowy i krzemowy stopień – zapewniają one ochronę wzdłużną oraz poprzeczną (różnicową).
Ogranicznik przepięć – cena
Najtańsze produkty przeznaczone do ochrony gospodarstw domowych, bądź nieposiadające mechanizmu iskiernikowego, kosztują od 40 do 100 złotych. Za ograniczniki klasy B+C oraz D zapłacimy więcej, bo nawet ponad 200 złotych. Zdecydowanie najdroższe są produkty przemysłowe, których cena często przekracza granicę 300 złotych.
Komentarze (0)