Świece zapłonowe – jak często wymieniać?

Jeżeli nie dojdzie do powstania iskry, co może byś spowodowane niedostateczną ilością energii lub niewłaściwym momentem wystąpienia iskry, jednostka napędowa będzie pracowała nierównomiernie. W takim wypadku istnieje również możliwość, iż silnik w ogóle się nie uruchomi.

Świeca zapłonowa wkręcona jest w głowicę silnika. Na nakrętkę kontaktową nakłada się końcówkę przewodu zapłonowego, a w przypadku nowoczesnych rozwiązań – cewkę zapłonową prętową. Po przeciwnej stronie świecy znajduje się elektroda boczna, która łączy się z komorą spalania.

Działanie świecy zapłonowej jest proste. W wyniku wysokiego napięcia, które jest podane na świecę przez cewkę zapłonową, dochodzi do przeskoku iskry między elektrodami świecy. Iskra z kolei wywołuje zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej, dzięki czemu możliwe staje się uruchomienie samochodu.

Świece zapłonowe nie tylko pozwalają na bezproblemowe uruchomienie silnika, ale również decydują między innymi o:

• niezawodnej i równomiernej pracy jednostki napędowej,
• czystości spalin emitowanych przez samochód do atmosfery,
• mocy i osiągach silnika.

Czy świece są długowieczne?

Jak zostało wspomniane, świece zapłonowe charakteryzują się wysokim zaawansowaniem technicznym. Ewoluowały bowiem wraz z rozwojem coraz większych i mocniejszych silników. Muszą być zatem odporne na trudne środowisko pracy, wysokie ciśnienie, wahania temperatur, a przy tym zapewniać optymalną wydajność i efektywność układu zapłonowego.

Wszystko to sprawia, że nie są to elementy długowieczne i stosunkowo szybko się psują, chociaż wielu producentów samochodów prowadzi badania na tym, aby były to części bezobsługowe. Póki co wciąż niezwykle ważną kwestią pozostaje systematyczne kontrolowanie ich stanu, co pozwoli nam w porę zainstalować nowe egzemplarze i uniknąć awarii układu zapłonowego.

Co ile wymieniamy świece zapłonowe?

Odpowiednia eksploatacja świec jest kluczem do ich trwałości. W nowoczesnych samochodach są to na tyle trwałe rozwiązania, iż rzadziej wymagają naszej interwencji. Nie oznacza to jednak, iż możemy je pozostawić bez jakiejkolwiek kontroli. Pojawia się zatem pytanie, co ile kilometrów wymieniać świece zapłonowe?

Uzależnione jest od rodzaju świec oraz typu silnika, w jakim zostały zamontowane. Zazwyczaj jednak wytrzymują od 30 do nawet 100 tysięcy kilometrów, co jest głównym czynnikiem wpływającym na to, iż często o nich zapominamy. Tymczasem systematyczne kontrolowanie stanu świec jest obecnie nawet ważniejsze niż kiedyś.

Nowoczesnej jednostki napędowe są w stanie nieprzerwanie pracować nawet jeśli w jednym z cylindrów nie ma zapłonu. Konsekwencją tego jest przedostawanie się do katalizatora niespalonego paliwa, które powoduje, iż element ten ulega zniszczeniu.

Należy zatem systematycznie kontrolować stan świec i w razie potrzeby wymieniać je na nowe. Do wymiany, niezależnie od liczby przejechanych kilometrów, kwalifikują się egzemplarze, które:

• są zabrudzone tłustą sadzą lub olejem – świadczyć to może o zbyt dużym poziomu oleju w jednostce napędowej czy też nadmiernym zużyciu pierścieni tłokowych. Sprawia to, że do komory spalania dostaje się olej.
• mają korpus lub elektrody pokryte sadzą – wówczas należy zmienić styl jazdy na bardziej dynamiczny i pokonywać większą liczbę kilometrów lub zmienić mieszankę paliwowo-powietrzną na bardziej ubogą. Sadza świadczy bowiem o tym, iż silnik nie jest odpowiednio dogrzany.
• mają zdeformowaną elektrodę centralną – jest to oznaką przegrzewania się jednostki napędowej. W takiej sytuacji może dojść do powstania samozapłonu, czego konsekwencją będzie spadek mocy silnika, a nawet jego uszkodzenia.
• mają stopioną elektrodę centralną – co również świadczy o tym, iż jednostka napędowa jest przeciążona termicznie. Objawem jest, tak jak w wyżej wymienionym przypadku, spadek mocy silnika.
• są pokryte popiołem – stanowi to oznakę stosowania niepożądanych dodatków w paliwie bądź oleju. Zwiększa to ryzyko wystąpienia samozapłonu.
• zostały uszkodzone mechanicznie – przyczyną usterki może być wówczas niewłaściwy montaż świecy, zbyt długi okres eksploatacji lub silne skorodowanie.

Czy można je wymieniać samodzielnie?

Samodzielna wymiana świec zapłonowych jest jak najbardziej możliwa. Jeśli jednak nie jesteśmy doświadczonymi majsterkowiczami, lepiej aby wykonali to za nas fachowcy. Niewłaściwy montaż świec może skutkować uszkodzeniem silnika, czego na pewno chcielibyśmy uniknąć.

Jeżeli jednak zależy nam na tym, aby zrobić to samodzielnie, powinniśmy pamiętać o kilku istotnych kwestiach. Przede wszystkim świece zapłonowe należy wymieniać na zimnym silniku i przy wyłączonym zapłonie. Istotne jest to, aby gniazda świec zostały oczyszczone przed ich wymontowaniem. Możemy to zrobić za pomocą odkurzacza lub sprężonego powietrza.

Aby odpowiednio dopasować świecę, przydatny okazać może się szczelinomierz (około 30 złotych). Dzięki niemu ustalimy, jak duży powinien być odstęp pomiędzy elektrodami. Potrzebny nam będzie również klucz dynamometryczny (70-120 złotych). Za jego pomocą odkręcimy zużyte świece, pamiętając jednak o zachowaniu szczególnej ostrożności po to, aby nie złamać ceramicznego izolatora. Na koniec pozostaje nam jedynie wkręcić nowe elementy.

Jak wybrać świece zapłonowe?

Wybierając świece zapłonowe, powinniśmy zwrócić uwagę przede wszystkim na ich rodzaj. Na rynku dostępne są trzy główne typy świec:

• świece zapłonowe standardowe – są wyposażone w elektrody wykonane ze stopu niklowo-litowego. Mają dwa ważne atuty – pozwalają na efektywną pracę silnika i zapewniają niskie zużycie paliwa. Co więcej dzięki zastosowaniu stopu niklowo-litowego charakteryzują się wysoką żywotnością. W świecach tych standardowo stosuje się miedziany rdzeń elektrody środkowej, który dobrze odprowadza ciepło, jednocześnie zapobiegając przeciążeniu termicznemu świecy. Opcja ta to najtańsze rozwiązanie.
• świece zapłonowe irydowe – w tym wypadku zastosowanie znajdują najnowsze rozwiązania techniczne. Świece te wyposażone są w końcówkę elektrody środkowej, która została wykonane ze stopu irydu. Jest to jeden z najtwardszych metali na świecie. Nic więc dziwnego, że znalazł zastosowanie w świecach zapłonowych. Charakteryzuje się odpornością na erozję iskrową i działanie wysokich temperatur – topi się dopiero w temperaturze 245o Celsjusza. Co więcej jego zastosowanie pozwala na wykonanie cieńszej elektrody, nawet o 0,4 mm w porównaniu z rozwiązaniami standardowymi. W ten sposób zmniejszeniu ulega zapotrzebowanie na napięcie zapłonu. Cieńsza świeca daje jeszcze jedną korzyść – usprawnia rozchodzenie się płomienia zapłonu w komorze spalania. Z uwagi na zastosowanie stopu irydu świece te są droższe od standardowych rozwiązań ze stopu niklowo-litowego. Gwarantują jednak dwukrotnie większą trwałość.
• świece platynowe – ich cechą charakterystyczną jest przede wszystkim długi okres użytkowania. Ich żywotność może być nawet czterokrotnie wyższa niż w przypadku świec standardowych. Wszystko dzięki zastosowaniu płytki platynowej w elektrodzie środkowej. Taka konstrukcja sprawia, że świeca ma stałą moc, nawet w bardzo trudnych warunkach. Jest ona również smuklejsza w porównaniu ze standardową opcją, dzięki czemu napięcie zapłonu może być niższe. Wszystko to sprawia, iż cena świec platynowych jest stosunkowo wysoka.

Wytrzymałe świece – jak wybrać?

Szukając wytrzymałych świec zapłonowych, należy wziąć pod uwagę przede wszystkim ich rodzaj. Standardowe świece charakteryzują się stosunkowo niską trwałością i powinniśmy je wymieniać po przejechaniu około 30 tys. km. Bardziej wytrzymałe są świece irydowe. Możemy na nich przejechać nawet dwukrotnie większy dystans. W przypadku świec wyposażonych w elektrody pokryte patyną mówimy o jeszcze większej trwałości – podlegają one wymianie po przejechaniu około 100 tys. km.

Na działanie świecy, jej żywotność i wytrzymałość wpływ ma również rodzaj elektrod masowych (ich pozycja, liczba oraz geometria). Na rynku dostępne są świece zapłonowe wyposażone w:

• standardowe elektrody mające wysunięty stożek izolatora,
• standardowe elektrody czołowe,
• elektrody boczne,
• dwie elektrody boczne,
• dwie elektrody boczne o kształcie pierścieniowym,
• trzy elektrody boczne,
• srebrną elektrodę środkową,
• platynową końcówkę elektrody środkowej,
• platynowe końcówki obu elektrod,
• platynowe końcówki dwóch elektrod bocznych i środkowej,
• platynową elektrodę środkową.

Dzięki zastosowaniu określonego rodzaju elektrod masowych można przedłużyć okres eksploatacji świecy. Na przykład użycie kilku elektrod bocznych powoduje przeskakiwanie iskry do różnych elektrod, dzięki czemu następuje rozkład ich zużycia w czasie, co z kolei zwiększa żywotność świec.

W przypadku klasycznej świecy do czynienia mamy zazwyczaj z jedną elektrodą centralną i jedną masową, przy czym niezwykle istotną kwestią jest odstęp między nimi. Musi on precyzyjnie odpowiadać wielkości ustalonej przez producenta samochodu. Dlatego szukając wytrzymałych i sprawnie działających świec, koniecznie musimy wziąć ten aspekt pod uwagę.

Wielkość odstępu możemy zmierzyć za pomocą szczelinomierza. Zwykle sięga on 0,7-0,8 mm, jednak nie jest to regułą. W tym wypadku warto pamiętać, iż duże znaczenie ma precyzja pomiaru i doboru właściwej świecy zapłonowej. Nawet niewielkie odchylenie od wartości ustalonej przez producenta skraca żywotność elementu i osłabia jego wytrzymałość.

Nie mniej istotne jest również to, iż niewłaściwy odstęp prowadzi do nierównomiernej pracy silnika. Zbyt duża odległość rodzi problemy z uruchomieniem silnika, gdyż w takiej sytuacji napięcie może okazać się niewystarczające do wytworzenia iskry. Z kolei zbyt mały odstęp sprawia, że iskra jest nadmiernie skupiona, co prowadzi do zmniejszenia osiągów silnika.

W przypadku świec wieloelektrodowych jest trochę inaczej. Odstęp bowiem został bowiem zoptymalizowany przez producenta, dzięki czemu ich praca jest bardziej niezawodna. Jak zostało bowiem wspomniane, iskra zyskuje możliwość przeskoku, co wydłuża żywotność świecy.

Elementy wieloelektrodowe mają jeszcze kilka innych zalet. Między innymi wykorzystują efekt samooczyszczania, pozbywając się ze swej powierzchni zanieczyszczeń, które mogłyby doprowadzić do ich zniszczenia oraz charakteryzują się większym zakresem odporności termicznej.

Świece zapłonowe – jak wybrać w zależności od silnika?

Warto pamiętać, iż nie na rynku nie ma świec uniwersalnych, które działałyby prawidłowo w każdej jednostce napędowej. Wybierając zatem świece zapłonowe, kierować należy się wymogami konkretnego silnika:

• standardowy silnik benzynowy – w tym wypadku możemy zdecydować się na każdy rodzaj świecy. Sprawdzą się zarówno standardowe, irydowe, jak i platynowe. Wybór zależy od naszych możliwości finansowych oraz indywidualnych preferencji. Nie mamy jednak całkowitej dowolności wyboru, gdyż musimy się upewnić, czy dana świeca spełnia wymagania silnika – ma odpowiednią liczbę, pozycję i geometrię elektrod.
• silnik benzynowy wyposażony w instalację LPG lub CNG – w przypadku takich samochodów praca silnika jest nieco inna. Przede wszystkim w komorze spalania panuje wyższa temperatura, przez co iskrze trudniej jest przeskoczyć. Pojawia się zatem pytanie, jakie świece zapłonowe do gazu sprawdzą się najlepiej? I ponownie powinny być one dopasowane do konstrukcji silnika pod względem liczby, geometrii i pozycji elektrod. Co do rodzaju świec, lepiej postawić na świece irydowe lub platynowe, które gwarantują zdecydowanie większą żywotność oraz odporność na działanie wysokich temperatur.
• silnik wysokoprężny – w przypadku samochodów wyposażonych w wysokoprężną jednostkę napędową nie mamy do czynienia ze świecami zapłonowymi, a żarowymi. Ich zadaniem jest wstępne podgrzanie komory spalania.

Szukając optymalnego rozwiązania dla naszego silnika, musimy wziąć pod uwagę także  wartość cieplną świec zapłonowych. Osiągane w komorze spalania temperatury różnią się od siebie w zależności od konstrukcji jednostki napędowej, toteż do każdego typu silnika trzeba dopasować świece o innej wartości cieplnej, czyli zdolności do pracy w określonej skali temperatur. Na rynku wyróżniamy:

• świece zapłonowe o wysokiej wartości cieplnej – są to tak zwane świece gorące. Z uwagi na dużą powierzchnię izolowaną końcówki ich cechami charakterystycznymi są zwiększone absorbowanie ciepła i zmniejszone jego odprowadzanie. Zwykle są one stosowane w zimnych, niewysilonych silnikach.
• świece zapłonowe o średniej wartości cieplnej – w tym przypadku mamy do czynienia z mniejszą powierzchnią izolowaną końcówki w porównaniu ze świecą gorącą. Z tego względu obserwujemy zmniejszoną absorbcję ciepła i zwiększone jego odprowadzanie.
• świece zapłonowe o niskiej wartości cieplnej – są tak zwane świece zimne, które wyposażone zostały w małą powierzchnię izolowaną końcówki, dzięki czemu świece absorbują niewielką ilość ciepła i bardzo dobrze odprowadzają ciepło. Stosuje się je zazwyczaj w gorących i intensywnie eksploatowanych silnikach.

Świece zapłonowe różnią się od siebie rozmiarem, rodzajem geometrią, pozycją i liczbą wykorzystywanych elektrod masowych, wartością cieplną, kształtem gwintu, obudową, a nawet standardem wykonania. Nic więc dziwnego, że zastanawiając się, jakie świece zapłonowe do Hyundaia i30, Audi A3 1.6, Opla Vectry C 1.8 czy też Opla Astry G będą najlepsze, mamy trudność z ich wyborem.

Aby ułatwić sobie to zadanie, możemy skorzystać z kalkulatorów doboru świec zapłonowych. Wystarczy, że wpiszemy informacje dotyczące między innymi modelu i marki samochodu oraz wersji silnikowej, i zostaną nam wskazane najlepiej pasujące opcje. Jeżeli nie mamy doświadczenia w doborze świec zapłonowych, możemy skorzystać także z pomocy fachowców.

Świece zapłonowe – jaka firma?

Wybierając świece zapłonowe, musimy zwrócić uwagę na ich jakość. Gwarancję wysokiego standardu wykonania dają nam produkty renomowanych marek. Wśród elementów cieszących się największym uznaniem wśród klientów wyróżnić możemy świece zapłonowe Beru, Bosch, Denso, NGK.

Świece zapłonowe – cena

Standardowe świece zapłonowe dostaniemy już od 10 złotych za sztukę. Nieco droższe są świece irydowe. Za jedną będziemy musieli zapłacić minimum 15 złotych. Najdroższą opcję stanowią świece platynowe. Kosztują one powyżej 30 złotych za sztukę.

Polecane artykuły

Spawarka inwertorowa czy transformatorowa - którą wybrać? Czym się różnią?

Kosiarka elektryczna - jak wybrać? Jaka najlepsza?

Odkurzacz do popiołu – jak wybrać? Jaki najlepszy do kominka?